Overprikkeling Archieven - Pagina 8 van 8

Sensorische gevoeligheid bij hooggevoeligheid
Gevoelig voor geluid, licht, tast/beweging, geur en reuk. Iedere HSP-er kent in meer of mindere mate een gevoeligheid van een bepaald zintuig. Dat is namelijk één van de vier kenmerken van hooggevoeligheid. Vaak lees je de negatieve kanten, de last. Jammer, want je zintuigen zijn een schatkist. Ze bieden je informatie en een bron vol potentie om actief om te gaan met sensorische onder- of overprikkeling! Ook is het een belangrijk middel om je intuïtie actief te raadplegen. Je kan je sensorische gevoeligheid VOOR je laten werken. In deze blog geef ik uitleg over de omgang met over- en onderprikkeling.

Voorkeurszintuigen: wanneer VIP prikkel en wanneer SAAIE prikkel?
Ieder mens heeft één of meerdere voorkeurszintuigen. Dit is een zintuig waar de prikkels door je brein sneller als een V.I.P. prikkel gezien worden. Deze prikkels worden snel tot je brein toegelaten. Dit zintuig gebruik je bewust en onbewust sneller. Een zintuiglijke voorkeur kan je bijvoorbeeld merken aan je eigen gedrag. Als je een beslissing wilt nemen en je hebt een visuele voorkeur, dan wil je het graag duidelijk voor je zien. Het is dan fijn om een product of persoon even te zien, of een situatie uit te tekenen of een schema ter onderbouwing te maken, een filmpje of website te zien. Visuele prikkels merk je dan sneller op. Een persoon die meer auditief is ingesteld, wil graag even praten over zijn opties, klankborden of iemand horen spreken. Al pratende ontdekt hij dan wat het beste klinkt. Een persoon met een gevoelsvoorkeur wil het kunnen aanraken, doorvoelen of een Ja of Nee gevoel bij krijgen. Vaak zie je dan dat andere zintuigen hierbij ondersteunend/voedend zijn.

Prikkels van een ander zintuig of veel van dezelfde prikkels ziet je brein sneller als SAAIE prikkel en filtert dit ijverig weg en komt het niet veel dieper het brein in. Bijvoorbeeld een vergadering waar je leidinggevende veel spreekt en daarna collega’s langdurig vragen stellen. Als je minder auditief bent ingesteld, dut je sneller in en dwaal je af. Daar kan je niets aan doen, zo werkt je brein nu eenmaal. Neemt niet weg, dat het vreselijk lastig kan zijn. Zeker als jullie belangrijke zaken bespreken of als jij een beslissing moet nemen of je mening wil geven.

Sensorische over- & onderprikkeling
Het vervelende is dat je door sensorische gevoeligheid sneller over- of onderprikkeld bent. Dus je wordt moe, chagrijnig, je concentratie neemt af of je wordt dromerig, sloom en futloos. Het gaat in ieder geval ten koste van je energie en vitaliteit.

Kan je jouw sensorische gevoeligheid ook voor je laten werken? JA DAT KAN!
Het kalmeren van visuele prikkels kan uiteraard met gedimd licht, rustig ogende ruimtes, een ontspannende oogoefening of simpel je ogen even sluiten of een zonnebril. Tijdens zo’n vergadering kan je jezelf activeren door met bijvoorbeeld een pen of stressbal in je handen te spelen (activering tast), of lekker wat tekenen in de kantlijnen (activering visuele zintuigen).

En hoe benut ik mijn zintuigen?
Ter illustratie zal ik hieronder 2 voorbeelden geven.
In de meivakantie zijn we naar Barcelona geweest en uiteraard bezochten wij de Sagrada Familia, de enorme Kathedraal die Gaudi heeft ontworpen en nog steeds in aanbouw is. Het is DE topattractie van Barcelona dus iedere toerist gaat daar heen. Je raadt het al: veel mensen, veel te zien, te ervaren en veel geluid. Ik kan overprikkeld raken door mensen die me voor de voeten lopen, jengelende kinderen, de gezichtsuitdrukkingen van al die mensen, halve gesprekken die je hoort in allerlei talen, het orgel dat begint te spelen, de energie die iedereen om zich heen heeft hangen, de energie van het pand, alle details die er te zien zijn en te zorgen dat ik mijn eigen kinderen en man niet uit het oog verlies. Dit keer had ik het voornemen om actief te gaan werken met mijn visuele voorkeur. Ik wilde niet overprikkeld raken. Ik heb me continue gefocust op het lichtspel van de prachtige kleuren, symbolen, vormen, de sprookjesachtige sfeer. Ik bleef met mijn hoofd in mijn nek naar boven kijken. Daardoor kalmeerde ik mijn zintuigen en bleef ik ondanks alle drukte heel ontspannen en onder de indruk. Ik ging niet op in al die mensen om mij heen en kon goed in mijn eigen positieve ervaring blijven.

Een ander voorbeeld is dat ik vandaag moest studeren voor een theoretisch examen. Continue dezelfde visuele stof herhalen en inprenten en reproduceren…saaaaaai! Ik dut dan snel in, wordt sloom en dwaal regelmatig af naar andere plannen die ik heb. Niet handig want ik wil graag dat diploma halen. Ik heb gebruik gemaakt van mijn andere voorkeurszintuig: het voelen. Ik zorgde steeds dat ik wat te drinken had en krakerig eten in mijn mond, zodat ik mezelf activeerde met het kauwen, voelen van de structuren in mijn mond en proeven. Daarbij bleef ik alert en veel langer geconcentreerd. Nu nog zorgen dat het wel gezond eten is :-), want anders ben ik in no-time overprikkeld door de suikers.

Kortom, je kan heel actief omgaan met je over- en onderprikkeling. Bij overprikkeling is het zaak je zintuigen te kalmeren en bij onderprikkeling dien je jouw zintuigen te activeren . Kalmeren kan bijvoorbeeld door te herhalen, te vertragen en te focussen op 1 langdurige activiteit. Activeren kan juist door veel variatie, nieuwe dingen en kortdurende activiteiten (Monique Thoonsen en Carmen Lamp, 2015). Dit kan je per zintuig aanpakken. En mijn ervaring bij hooggevoeligheid is dat het fijn is om te beginnen met je voorkeurszintuigen te kalmeren of te activeren. Hier ligt een schat aan potentie om beter om te leren gaan met je sensorische gevoeligheid.

En zeg nu zelf dat ziet er toch goed uit, het klinkt goed EN het voelt goed!

Wil je meer weten over sensorische gevoeligheid?

Volg dan module 3 Omgaan met sensorische gevoeligheid, van de training “In 7 stappen Omgaan met JOUW hooggevoeligheid”

Misschien ben je ook geïnteresseerd in de
Online GRATIS minitraining JOUW hooggevoeligheid 4-daagse

Of wil jij meer?
Ben je vaak moe, houd je te veel rekening met anderen ten kostte van jezelf? Twijfel je veel en blijf je maar in scenario’s denken? Heb je regelmatig wisselende stemmingen? Ben je ook gevoelig voor sfeer & energie? Wil jij weten en leren wat je daar allemaal aan kan doen? Zodat je meer energie hebt en meer blijheid in je leven ervaart?
Kijk dan bij mijn complete online training
In 7 stappen Omgaan met JOUW hooggevoeligheid, voor meer blijheid & energie

“Ik ben overprikkeld”, ” Ik ben te moe om te slapen” ,”Ik ben zo lamlendig, ik kom nergens toe”, “Laat me maar even” “Pfff…echt geen zin in”.

Herkenbaar? Allemaal van die uitspraken jij als HSP-er vast wel eens roept of zuchtend uitspreekt. Ik in ieder geval wel :-). En eigenlijk zijn het uitspraken die iedereen wel kent, maar een HSP-er zal er vaker dan gemiddeld iets over zeggen.
Het zijn de signalen dat je last hebt van een teveel of een tekort aan prikkels & activiteit. Ofwel, je bent over- of onderprikkeld. Soms lastig te onderscheiden, want van beiden word je moe, chagrijnig en emotioneel. Van beiden kan je totaal van slag zijn.

Maar wat is dat toch, overprikkeld of onderprikkeld zijn?

Ik heb daar geen eenduidige definitie voor. Ik verbind graag verschillende filosofieën, wetenschap en theorie. Ik benader hooggevoeligheid daarom vanuit een holistisch perspectief: lichaam, geest en energieveld hebben allemaal invloed op elkaar.

Een fysieke invalshoek:
De fysieke invalshoek bekijkt over- & onderprikkeling vanuit de verwerking van zintuiglijke prikkels in het brein. De zintuigen vangen allerlei prikkels op: je ziet, je voelt, je hoort, je ruikt en je proeft en je bent daarbij in beweging. Al die prikkels willen je brein binnen. En dat kan niet allemaal tegelijk. Ons zenuwstelsel heeft een aantal portiers die beslissen welke prikkels wel en welke prikkels niet naar binnen komen. Hier heb je geen invloed op. Als je jeuk hebt, dan krab je ook automatisch. En bij sommige mensen komen er te weinig prikkels binnen (onderprikkeling) en bij anderen te veel prikkels (overprikkeling). De een heeft een hoge prikkeldrempel en weer een ander een lage prikkeldrempel. Deze over- & onderprikkeling valt onder het HSP-kenmerk sensorische gevoeligheid

Een mentaal-emotionele invalshoek
Als je over- en onderprikkeling vanuit een mentaal-emotionele invalshoek beschrijft, gaat het over de mate van stress die je ervaart en hoe je daar mee omgaat. Als je draagkracht past bij je draaglast is er niets aan de hand. Maar bij HSP is dat vaak niet het geval. Mentaal emotionele prikkels en stress kunnen zich opstapelen. Zo kan je midden in een reorganisatie zitten, de zorg voor een ziek kind hebben en ‘s avonds naar een feestje willen en toevallig moet je ook nog boodschappen doen… dat kan te veel zijn: overprikkeling.
Je kan juist ook een gebrek aan prikkels hebben door bijvoorbeeld te weinig intellectuele & creatieve uitdaging op het werk, te veel op routine leven, te weinig variatie in je dagbesteding hebben. En toevallig is net die leuke vriendin vanavond niet thuis. Je hebt veel tijd, maar ploft op de bank en je hebt nergens meer zin in. Dan heb je juist te weinig prikkels: onderprikkeling.

De energetische invalshoek:
De energetisch invalshoek kijkt vanuit het perspectief dat het menselijk energieveld niet goed geaard is of blokkades vertoont in bijvoorbeeld het chakrasysteem. Ella van Buren heeft in haar afstudeeronderzoek ontdekt dat de kenmerken van overprikkeling exact overeenkomen met de symptomen dat je niet gegrond bent, bijvoorbeeld duizeligheid, slechte balans, prikkelgevoelig, spierspanning, niet in het hier en nu. De reden van een slechte gronding is heel divers. Dat gebeurt o.a. door trauma, een operatie, je gezondheid emoties of slechte zelfzorg.
Je gronding kan ook geblokkeerd raken door je leefwijze. Bijvoorbeeld als je lang tegen je zin iets doet en niet luistert naar je eigen creatieve en intellectuele vermogens. De chakra’s reageren sterk op de energie van je emoties en gedachten. Je 3e chakra gaat bijvoorbeeld over je daadkracht, je ruimte in nemen en je 4e chakra gaat over of je wel naar je eigen behoeftes luistert en hoe je in contact staat met de ander. Deze raken dan bijvoorbeeld geblokkeerd. Bij overprikkeling geldt hetzelfde.

De aanpak is dus complex, het is per persoon maatwerk!
Je snapt het al, er is dus geen vastomlijnd recept die ervoor zorgt dat je over- en onderprikkeling structureel in balans houdt. Het vraagt alertheid en zorgvuldig onderzoek naar wat de bron van JOUW over- & onderprikkeling is. Daar sluit je jouw aanpak bij aan. En geloof mij, dat gaat met vallen & opstaan! In mijn trainingen ga ik hier uitgebreid op in.

Misschien ben je ook geïnteresseerd in de
Online GRATIS minitraining JOUW hooggevoeligheid 4-daagse

Sensorische gevoeligheid bij HSP is een bron vol potentie

Over- en onderprikkeling bij HSP, wat is dat toch?