Diversiteit Archieven - hsptraining.nl

De hang naar nieuwe ervaringen en vernieuwing door de hoogsensitieve High Sensation Seeker

31 oktober, 2018 door Saskia

Veel prikkelzoekende HSP-ers, hoogsensitieve High Sensation Seekers, zijn op zoek naar nieuwe ervaringen, mensen, activiteiten en veranderen graag van omgeving. Dit valt binnen het tweede kenmerk van Sensation Seeking zoals Marvin Zuckerman heeft onderzocht. Hij zegt:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. De gevoelservaring is dus leidend en niet het nemen van de risico’s.

De 4 kenmerken van High Sensation Seeking

HSS heeft als eigenschap 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

het zoeken naar de kick & avontuur
het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing
ontremming
neiging tot snel vervelen

In mijn vorige blog ben ik in gegaan op het zoeken naar kick & avontuur door de sensitieve High Sensation Seeker. Slechts 20% blijkt deze eigenschap te vertonen. Deze blog gaat in op het tweede kenmerk. In mijn praktijk zie ik dat dit de meest voorkomende kenmerk is bij de hoogsensitieve High Sensation Seekers.

Hang naar nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

Bij dit kenmerk ga je voor de nieuwe ervaringen omwille van de ervaring zelf. De ervaring hoeft niet perse een risico in zich te hebben. De nieuwe ervaringen voeden je geest en je zintuigen zoals muziek, kunst, reizen en mensen. Je ontdekt graag andere plekken waar je nooit bent geweest, je ontmoet graag onbekende mensen en doet regelmatig nieuwe activiteiten of projecten. Een sterke nieuwsgierigheid en interesse brengt je nieuwe ervaringen. Ook kan je divergerend denken. Dat houdt in associatief, creatief en intuïtief denken, zonder dat de uitkomst helder is. High Sensation Seekers zijn van nature dus heel creatief. Niet alleen in het realiseren van creatieve producten, maar het betekent ook creativiteit in denkpaden, het zien van nieuwe verbindingen, kansen en mogelijkheden die anderen niet zien.

Zoeken naar nieuwe ervaringen en vernieuwing gekoppeld aan Hoogsensitiviteit

Van nature is een hoogsensitief persoon creatief door de diepgaande informatieverwerking. Een HSP denkt dieper na over problemen, kansen en uitdagingen. Er wordt meer informatie met elkaar verbonden en weloverwogen diep doordacht. Ook wordt nagedacht over effecten & consequenties niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de omgeving of het hele gezin, de familie, het team of het bedrijf. Gekoppeld aan High Sensation Seeking zal de hoogsensitieve HSS eerder iets gaan doen met de informatie. Hij of zij wordt sneller geprikkeld in nieuwsgierigheid en komt sneller in actie dan een HSP, ook al is de uitkomst nog niet helemaal helder. Een HSP houdt daar minder van en overziet graag eerst het eindresultaat om deze op te knippen in duidelijke subdoelen, alvorens te handelen. Een hoogsensitieve HSS volgt sneller zijn of haar nieuwsgierigheid, zeker als het iets betreft waar de interesse naar uit gaat. De hoogsensitieve HSS kan makkelijker anticiperen op ontwikkelingen op dat moment. Hij gaat erop uit om het ook daadwerkelijk te realiseren, blijft open voor de mogelijkheden, waar een introvertere HSP mogelijk nog iets terughoudender is of er niet van houdt om het voortouw te nemen.

Creativiteit, ondernemerschap en de multitalents van de hoogsensitieve HSS

De drive naar nieuwe mogelijkheden & vernieuwing kan vaak niet geheel vervuld worden in een baan in loondienst. Vaak zijn functies sterk afgebakend en zijn al snel knellend voor een hoogsensitieve High Sensation Seeker, omdat zij altijd buiten kaders denken. Als hoogsensitieve HSS kijk je met nieuwsgierigheid, openheid en innovatiedrive naar onderwerpen of problemen. Maar vooral in grotere organisaties begeef je jezelf dan vaak in het ‘vak of de functie’ van je collega of je bent ergens heel goed in geworden en de organisatie verwacht dat je dat DUS blijft doen. Maar op het moment dat een hoogsensitieve High Sensation Seeker het onderwerp eigen heeft gemaakt en in herhaling moet vallen, gaat de lol er snel van af. De hoogsensitieve High Sensation Seeker raakt dan geïnteresseerd in een aanpalend terrein of een verdieping op het onderwerp en wil verder of een andere afslag nemen. De hoogsensitieve HSS is vaak ook een multitalent. Weet van veel verschillende onderwerpen iets, houdt ervan om meerdere intelligenties in te zetten. Ze zijn daardoor minder vaak goed in 1 vakje van een ‘beroep’ te plaatsen. Dit zijn de mensen die graag hun eigen functie om zichzelf heen bouwen. Nog niet iedere organisatie is flexibel genoeg of kan deze behoefte aan autonomie, vernieuwing en scheppingskracht bieden. Regelmatig zie ik dat hoogsensitieve HSS-ers dan weloverwogen voor zichzelf beginnen. Omdat ondernemerschap een continue mogelijkheid biedt tot ontwikkeling en vernieuwing. Verveling en frustraties krijgen minder voedingsbodem. Want je mag je ‘bemoeien’ met zowel het product, de marketing als de communicatie en innovatie. Hoogsensitieve High Sensation Seekers zijn de vernieuwers van iedere organisatie, het zijn de ultieme verbinders en innovators. Wat ze nodig hebben is vrijheid, autonomie & ontwikkeling. Zodat hun vernieuwing- en scheppingskracht benut blijft. Als ze zich moeten verdiepen in details of herhalende uitvoering, verliezen ze vaak hun interesse en kan dit stress opleveren.

De uitdagingen van de hoogsensitieve High Sensation Seeker

Je continue enthousiasme, leergierigheid & nieuwsgierigheid vraagt wel om een alertheid om tijdig gas terug nemen om te herstellen van de ontstane overprikkeling door de bijbehorende diepgaande informatieverwerking in het brein en alle nieuwe (vaak leuke) prikkels van vernieuwing. Aan de andere kant als de vernieuwing uitblijft, ontstaat een diepe verveling en stress van onderprikkeling. De continue dynamiek van het omgaan met onder- & overprikkeling is de grootste uitdaging van veel hoogsensitieve HSS.

Een andere uitdaging is het durven vernieuwen, het anders durven te doen dan de meeste mensen. Laat je angst niet leidend zijn: de angst om mogelijk niet te voldoen aan de verwachtingen of angst voor alle risico’s. Geef jezelf erkenning dat tijdig switchen in je werk geen jobhoppen is, maar dat het doorontwikkelen is als de mogelijkheden tot nieuwe projecten, andere mensen, nieuwe omgevingen of interessegebieden uitblijven. Want de feedback van de omgeving is vaak niet mals: ‘maak nu eens iets af’, ‘wat ga je nu weer doen’, ‘jij wilt ook altijd wat anders’, ‘maak nu eens keuzes, breng focus aan’. Juist in het laatste aspect ligt de sleutel: waarom kiezen? Kiezen voor diversiteit & afwisseling is ook een keuze!

Wil jij ook dat er meer informatie beschikbaar komt over HSP & HSS en de verschillen daarin?

Doe dan mee met ons onderzoek. Het invullen kost een half uur en je kunt een coachconsult of een online training winnen. Ook is het mogelijk om na afloop een persoonlijk HSP/HSS profiel op te vragen voor 25 euro. Zo financieren wij ons onderzoek. We hebben vooral nog veel hoogsensitieve mannen nodig!

Wil je meer weten over HSP & HSS? Check ons nieuwe trainingsprogramma in 2019

Stil zitten is niet per definitie goed voor een prikkelzoekende HSP-er

15 juni, 2017 door Saskia

Stilzitten is niet altijd ok

Regelmatig lees ik oordelen dat een prikkelzoekende HSP-er (‘Sensationseeker-HSS’) allerlei activiteiten en uitdagingen ondernemen, omdat ze eigenlijk bezig zijn om de leegte en eenzaamheid te vermijden. Dat rust nodig is. Dan begint alles in mij in de weerstand te komen. Dat zou betekenen dat activiteiten en uitdagingen per definitie energievretend en ongezond zijn, omdat je bezig bent met nare gevoelens vermijden. Alsof deze HSP-ers gedreven worden door leegte en eenzaamheid. Ik lees een overwaardering van rust en onderwaardering van activiteiten.

Onzin! Prikkelzoekers genieten van activiteiten

De meeste prikkelzoekende HSP-ers genieten van activiteiten en uitdagingen omdat het zingeving, plezier en energie geeft! Die zijn niet bezig om een rotgevoel te vermijden. Die leven het leven met plezier en benaderen activiteiten omdat ze merken dat het bijdraagt aan een fit, waardevol, afwisselend en energiek leven. Laatst las ik zelfs dat je ‘pech’ hebt als je een prikkelzoeker bent, want dan zou je er nog meer last van hebben!

De tips van de schrijvers zijn dan om je aandacht naar binnen te verleggen en te zorgen dat de leegte en eenzaamheid er mag zijn. Dan komt er vanzelf ruimte om stil te gaan zitten en rust te nemen. Een boekje lezen op de bank zou dan voor een prikkelzoeker mogelijk worden. Hoezo? Veel prikkelzoekers lezen graag een interessant boek, regelmatig een paar tegelijk! Als er daarna wel weer een ander soort activiteit is.

Wees bewust van jezelf

Het is heel goed om de aandacht te verleggen naar binnen, maar niet als doel om stil te kunnen zitten. De uitkomst van naar binnen gaan, is te onderzoeken wat je drijft in het leven, wat jij in essentie belangrijk vindt, wat jou wel en niet energie geeft. Naar binnen gaan, gaat wat mij betreft over bewustwording. Bewustwording van jouw leven, je emoties en belemmerende gedachten, je grenzen, je behoeften en dat wat jou energie en blijheid geeft. En wat spiritueler geformuleerd: Naar binnen gaan gaat over in contact zijn met jezelf in verbinding met je hart en je missie op aarde. Het gaat over het vergroten van je bewustzijn. Zodat je een leven leeft die bij jouw hele essentie past. Misschien kom jij er dan achter dat dit een ander leven is dan dat je leeft. Mogelijk heb jij je ongemerkt te veel aangepast aan de wensen van de omgeving. Wellicht doe jij de dingen waarvan jij denkt dat ze van je worden verwacht. Jouw conclusie kan zijn dat je juist meer of een andere actie nodig hebt!

Er bestaan verschillende type HSP-ers met een verschillend functionerend brein

Ik vraag me af of deze artikelen geschreven zijn door sensitieve schrijvers met een rustzoekend brein, zonder genoeg kennis van het prikkelzoekend brein. Het brein van een rustzoeker functioneert anders dan sensitieve personen met een prikkelzoekend brein. Ongeveer 70% van de HSP-ers is rustzoeker en ongeveer 30% is een prikkelzoeker (Sensationseeker-HSS). Prikkelzoekers kunnen finaal onderuit gaan bij te weinig prikkels, ze worden juist down, futloos en moe als er te weinig prikkels komen. Als dit te lang duurt voel je leegte en eenzaamheid. Er worden dan geen of te weinig gelukshormonen aangemaakt. Daar waar een rustzoeker rust nodig heeft om te ontspannen en gelukshormonen aan te maken, is een prikkelzoekend brein gebaat bij afwisseling en kan daardoor ontspannen. Rust is op dat moment juist funest! Neemt niet weg dat de kans op overprikkeling altijd op de loer ligt en is ontspanning wel noodzakelijk.

Een gezonde HSP-er met een prikkelzoekend brein voelt hoe zijn of haar prikkelbalans is. Die zorgt na de activiteit of uitdaging, voor ontspanning om van de overprikkeling te herstellen en springt vervolgens in het volgende waar hij of zij enthousiast van wordt. Voor een rustzoeker kan dit heel onrustig zijn, omdat het steeds wat anders is wat een prikkelzoeker wil doen. De ene keer is dat een uitdagend project, of een nieuwe hobby, maar het kan ook heel goed een interessant of meeslepend boek zijn. En vlak daarna komt er een plan voor een verbouwing omdat er ergens inspiratie is opgedaan en wil de prikkelzoeker direct op pad. Een rustzoeker kan dan nog wel eens denken en uitspreken: “neem eens rust, doe niet zo onrustig, wat ga je nu weer doen, jij wilt altijd wat anders, waar ben je naar op zoek, waar vlucht je van weg?”. Geloof me er is niets aan de hand. De behoefte is alleen verschillend.

Chronische onderprikkeling als oorzaak van leegte en eenzaamheid

Soms klopt het wel en ben je als prikkelzoeker chronisch onderprikkeld geraakt. Je rent als een kip zonder kop door het leven, doet van alles om bezig te blijven. Je merkt dat stilzitten de onderprikkeling verder voedt. Dan is er wel zeker sprake van leegte en eenzaamheid. Je onderneemt van alles wat juist geen energie geeft: te veel sleur, niet voedend of te veel gericht op het helpen van anderen. Dan heb je actie, maar niet de energiegevende actie. Op die momenten is het goed om stil te staan bij wat jou energie geeft, wat maakt jou blij? Vraag je af wat je echt drijft, wat bij je past, welk soort activiteiten daarbij horen en wat je belemmert om dit te gaan doen. De leegte en eenzaamheid is dan een signaal van chronische onderprikkeling.

Omgaan met Life events & emoties

Natuurlijk zijn er genoeg life-events die leegte en eenzaamheid veroorzaken, dat hoort bij het leven. Een deel van de HSP-ers ervaart dat heel intens en dan kan het belemmerend zijn op het functioneren, maar vaak is het niet anders dan hoe een niet HSP-er om kan gaan met emoties. De ene persoon rent er voor weg, de ander put er kracht uit, weer een ander gaat in de vechtstand of zakt in een moeras van ellende. Maar er zijn genoeg HSP-ers die emoties doorvoelen en doorleven. Zij geven emoties een gezonde plek in het leven. Het is niet per definitie zo dat een HSP-er voor nare emoties weg loopt.

Het gaat om de balans tussen actie & ontspanning

Ik zeg altijd: het gaat niet om de balans tussen activiteit en stil zitten/stilstand. Maar om de balans tussen activiteit & ontspanning. Ontspanning vindt iedereen op zijn of haar eigen manier, afhankelijk van hoe jouw brein werkt en jouw energie wel bij vaart. Waar de een veel baat heeft bij een fijne yogasessie of meditatie heeft de ander juist baat bij fanatiek sporten, dansen of een inspirerend bezoek aan een festival. Het effect kan hetzelfde zijn. Stilzitten is niet per definitie ontspanning. Actie is niet per definitie iets om leegte en eenzaamheid te ontwijken. Ontspanning, de mate van activiteit en soort activiteit is maatwerk. Vind je persoonlijke balans.

Saskia Klaaysen, juni 2017

Misschien ben je ook geïnteresseerd in de gratis minicursus JOUW HSP 4-daagse

Of wil jij meer?

Kijk dan bij mijn complete online HSP training “In 7 stappen Omgaan met JOUW hooggevoeligheid”

Of gaat jouw voorkeur uit naar live HSP trainingen?

DE HSP-er bestaat niet

20 februari, 2017 door Saskia

De ene HSP-er is de andere niet, in welk type herken jij je?

HSP is een wetenschappelijk aangetoond kenmerk van het zenuwstelsel. Het is geen label, diagnose van een ziekte of ‘iets alternatiefs’. Ieder mens is uniek, niemand heeft exact dezelfde ogen en dus ook ieder hoogsensitief persoon heeft niet dezelfde sensitiviteit. De mate waarin je profijt of last hebt van je HSP is voor iedereen verschillend, afhankelijk van bijvoorbeeld je jeugd, je eigen rugzak met levenservaringen, in welke omgeving en met wie je bent, je eigen aangeleerde mechanismes om te dealen met situaties waar je jezelf in begeeft, je draaglast, draagkracht en zelfzorg.

Wanneer ben je hoogsensitief?

Elaine Aron, de Amerikaanse psychologe, die de term HSP de wereld in bracht, onderscheid 4 kenmerken.

sensorische gevoeligheid. Dan ben je gevoelig voor licht, geluid of andere zintuiglijke prikkels zoals prikkende labeltjes van kleding, kou of warmte.
emotionele intensiteit, zoals bijvoorbeeld het aanvoelen van sfeer en emoties van anderen, empathisch vermogen of je ervaart je eigen emoties intenser.
de diepgaande informatieverwerking, je denkt langer en dieper na, maakt scenario’s in je hoofd, overziet snel de mogelijkheden en risico’s.
Snellere overprikkeling (stress). Vanuit mijn praktijkervaring zie ik ook het tegendeel, sneller kans op onderprikkeling bij een deel van de HSP-ers. Dit veroorzaakt ook stress.

De diepgaande informatieverwerking werd vorig jaar door middel van uitgebreid breinonderzoek aangetoond door prof E. Van Hoof. Alles wat je ziet, hoort, voelt, ruikt, proeft en via beweging waarneemt, wordt dieper verwerkt. Je denkt er uitgebreider over na. Je verbindt informatie met elkaar. Dit gaat soms razendsnel, maar kan ook meer tijd kosten. De andere kenmerken die Elaine Aron noemt, ziet zij als een gevolg van de diepgaande informatieverwerking.

Denk jij ook wel eens “Jij hooggevoelig? Echt niet!”

Ondanks dat er zoveel over is geschreven, denk je soms te ‘weten’ dat iemand wel of niet hoogsensitief is. Kijk hiermee uit, want sommige type HSP-ers zijn echt elkaars tegenpolen. Ik onderscheid voor het gemak 4 types. Niet om ‘nog meer hokjes’ te maken, maar om duidelijk te maken dat het gedrag bij hoogsensitviteit verschillend is. Maar liefst 70% van de HSP-ers is een rustzoeker. Dat betekent dat je pauzesysteem in je brein actiever is dan het activeringsysteem. Je kijkt eerst de kat uit de boom, onderzoekt, voordat je gaat handelen. Bij 30% is het activeringssysteem actiever (sensationseekers). Dat betekent dat als je bijvoorbeeld iets interessants ziet, hoort of voelt direct over gaat tot actie.
Elaine Aron heeft ontdekt dat 70% van de HSP-ers introvert is en 30% extravert. Het is een misverstand dat alle rustzoekers introvert zijn en alle prikkelzoekers extravert. Het wisselt ook nog eens per situatie en je kan ook gedrag aanleren zodat je bijvoorbeeld in je gedrag extraverter doet dan je in wezen bent. Niet uitgesproken introvert of extravert? Dat noem je ambivert.

Hoe herken je de 4 type HSP-ers?

Introverte rustzoeker

Deze persoon is graag alleen, doet het liefst activiteiten in zijn of haar eentje of in 1 op 1 contact. Houdt van rust en regelmaat en enige routine. Zoekt de rust op, houdt zich vooral bezig met eigen gedachten, emoties en ideeën. Gevaar van overprikkeling door alle gedachten en emoties en activiteiten tussen meerdere of een groep mensen.

Extraverte Rustzoeker

Deze persoon voelt vaak een spanningsveld tussen de innerlijke behoefte aan rust, regelmaat, routine aan de ene kant. En aan de andere kant richt hij zich ook sterk naar buiten, op de ander in zijn uitingen. Dit type moet goed op persoonlijke grenzen en behoeftes letten. Het gevaar van overprikkeling ligt snel op de loer door te veel activiteit tussen andere of een groep mensen.

Introverte Sensationseeker

Deze persoon wil graag activiteiten, diversiteit en afwisseling in het leven, maar niet perse in een grote sociale context. Kan veel verschillende en uitdagende activiteiten doen in zijn eentje of in 1 op 1 contact. Zoekt nieuwe ervaringen meestal niet via het contact met andere mensen, maar via bijzondere emotionele ervaringen en verkenningen (kunst, spiritualiteit, dromen, kennis verwerven over een onderwerp dat hen fascineert). Er is gevaar van onderprikkeling door te veel zichzelf af te remmen in het leven. Overprikkeling ontstaat door alle gedachtes en gevoelens of te veel activiteiten te doen.

Extraverte Sensationseeker

Deze persoon is erg druk met allerlei activiteiten en uitdagingen en mensen en gaat door, omdat het allemaal leuk is. Deze persoon vertelt daar graag over en houdt van een actief sociaal leven. Het gevaar is overprikkeling door een te actief leven en plotseling niets meer kunnen omdat opeens de energie weg is. Tijdig ruimte nemen voor rust en op jezelf zijn is heel belangrijk. Aandachtspunt zijn grenzen. Onderprikkeling kan ontstaan door niet te luisteren naar de behoefte om verschillende activiteiten te doen of tussen de mensen te zijn. Het verschil met niet hoogsensitieve extraverte personen is dat een hoosensitief persoon altijd de behoefte voelt om op een gegeven moment alleen te zijn, vanwege de vermoeidheid.

Saskia Klaaysen, februari 2017