Prikkelzoeker Archieven - hsptraining.nl

De hang naar nieuwe ervaringen en vernieuwing door de hoogsensitieve High Sensation Seeker

31 oktober, 2018 door Saskia

Veel prikkelzoekende HSP-ers, hoogsensitieve High Sensation Seekers, zijn op zoek naar nieuwe ervaringen, mensen, activiteiten en veranderen graag van omgeving. Dit valt binnen het tweede kenmerk van Sensation Seeking zoals Marvin Zuckerman heeft onderzocht. Hij zegt:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. De gevoelservaring is dus leidend en niet het nemen van de risico’s.

De 4 kenmerken van High Sensation Seeking

HSS heeft als eigenschap 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

het zoeken naar de kick & avontuur
het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing
ontremming
neiging tot snel vervelen

In mijn vorige blog ben ik in gegaan op het zoeken naar kick & avontuur door de sensitieve High Sensation Seeker. Slechts 20% blijkt deze eigenschap te vertonen. Deze blog gaat in op het tweede kenmerk. In mijn praktijk zie ik dat dit de meest voorkomende kenmerk is bij de hoogsensitieve High Sensation Seekers.

Hang naar nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

Bij dit kenmerk ga je voor de nieuwe ervaringen omwille van de ervaring zelf. De ervaring hoeft niet perse een risico in zich te hebben. De nieuwe ervaringen voeden je geest en je zintuigen zoals muziek, kunst, reizen en mensen. Je ontdekt graag andere plekken waar je nooit bent geweest, je ontmoet graag onbekende mensen en doet regelmatig nieuwe activiteiten of projecten. Een sterke nieuwsgierigheid en interesse brengt je nieuwe ervaringen. Ook kan je divergerend denken. Dat houdt in associatief, creatief en intuïtief denken, zonder dat de uitkomst helder is. High Sensation Seekers zijn van nature dus heel creatief. Niet alleen in het realiseren van creatieve producten, maar het betekent ook creativiteit in denkpaden, het zien van nieuwe verbindingen, kansen en mogelijkheden die anderen niet zien.

Zoeken naar nieuwe ervaringen en vernieuwing gekoppeld aan Hoogsensitiviteit

Van nature is een hoogsensitief persoon creatief door de diepgaande informatieverwerking. Een HSP denkt dieper na over problemen, kansen en uitdagingen. Er wordt meer informatie met elkaar verbonden en weloverwogen diep doordacht. Ook wordt nagedacht over effecten & consequenties niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de omgeving of het hele gezin, de familie, het team of het bedrijf. Gekoppeld aan High Sensation Seeking zal de hoogsensitieve HSS eerder iets gaan doen met de informatie. Hij of zij wordt sneller geprikkeld in nieuwsgierigheid en komt sneller in actie dan een HSP, ook al is de uitkomst nog niet helemaal helder. Een HSP houdt daar minder van en overziet graag eerst het eindresultaat om deze op te knippen in duidelijke subdoelen, alvorens te handelen. Een hoogsensitieve HSS volgt sneller zijn of haar nieuwsgierigheid, zeker als het iets betreft waar de interesse naar uit gaat. De hoogsensitieve HSS kan makkelijker anticiperen op ontwikkelingen op dat moment. Hij gaat erop uit om het ook daadwerkelijk te realiseren, blijft open voor de mogelijkheden, waar een introvertere HSP mogelijk nog iets terughoudender is of er niet van houdt om het voortouw te nemen.

Creativiteit, ondernemerschap en de multitalents van de hoogsensitieve HSS

De drive naar nieuwe mogelijkheden & vernieuwing kan vaak niet geheel vervuld worden in een baan in loondienst. Vaak zijn functies sterk afgebakend en zijn al snel knellend voor een hoogsensitieve High Sensation Seeker, omdat zij altijd buiten kaders denken. Als hoogsensitieve HSS kijk je met nieuwsgierigheid, openheid en innovatiedrive naar onderwerpen of problemen. Maar vooral in grotere organisaties begeef je jezelf dan vaak in het ‘vak of de functie’ van je collega of je bent ergens heel goed in geworden en de organisatie verwacht dat je dat DUS blijft doen. Maar op het moment dat een hoogsensitieve High Sensation Seeker het onderwerp eigen heeft gemaakt en in herhaling moet vallen, gaat de lol er snel van af. De hoogsensitieve High Sensation Seeker raakt dan geïnteresseerd in een aanpalend terrein of een verdieping op het onderwerp en wil verder of een andere afslag nemen. De hoogsensitieve HSS is vaak ook een multitalent. Weet van veel verschillende onderwerpen iets, houdt ervan om meerdere intelligenties in te zetten. Ze zijn daardoor minder vaak goed in 1 vakje van een ‘beroep’ te plaatsen. Dit zijn de mensen die graag hun eigen functie om zichzelf heen bouwen. Nog niet iedere organisatie is flexibel genoeg of kan deze behoefte aan autonomie, vernieuwing en scheppingskracht bieden. Regelmatig zie ik dat hoogsensitieve HSS-ers dan weloverwogen voor zichzelf beginnen. Omdat ondernemerschap een continue mogelijkheid biedt tot ontwikkeling en vernieuwing. Verveling en frustraties krijgen minder voedingsbodem. Want je mag je ‘bemoeien’ met zowel het product, de marketing als de communicatie en innovatie. Hoogsensitieve High Sensation Seekers zijn de vernieuwers van iedere organisatie, het zijn de ultieme verbinders en innovators. Wat ze nodig hebben is vrijheid, autonomie & ontwikkeling. Zodat hun vernieuwing- en scheppingskracht benut blijft. Als ze zich moeten verdiepen in details of herhalende uitvoering, verliezen ze vaak hun interesse en kan dit stress opleveren.

De uitdagingen van de hoogsensitieve High Sensation Seeker

Je continue enthousiasme, leergierigheid & nieuwsgierigheid vraagt wel om een alertheid om tijdig gas terug nemen om te herstellen van de ontstane overprikkeling door de bijbehorende diepgaande informatieverwerking in het brein en alle nieuwe (vaak leuke) prikkels van vernieuwing. Aan de andere kant als de vernieuwing uitblijft, ontstaat een diepe verveling en stress van onderprikkeling. De continue dynamiek van het omgaan met onder- & overprikkeling is de grootste uitdaging van veel hoogsensitieve HSS.

Een andere uitdaging is het durven vernieuwen, het anders durven te doen dan de meeste mensen. Laat je angst niet leidend zijn: de angst om mogelijk niet te voldoen aan de verwachtingen of angst voor alle risico’s. Geef jezelf erkenning dat tijdig switchen in je werk geen jobhoppen is, maar dat het doorontwikkelen is als de mogelijkheden tot nieuwe projecten, andere mensen, nieuwe omgevingen of interessegebieden uitblijven. Want de feedback van de omgeving is vaak niet mals: ‘maak nu eens iets af’, ‘wat ga je nu weer doen’, ‘jij wilt ook altijd wat anders’, ‘maak nu eens keuzes, breng focus aan’. Juist in het laatste aspect ligt de sleutel: waarom kiezen? Kiezen voor diversiteit & afwisseling is ook een keuze!

Wil jij ook dat er meer informatie beschikbaar komt over HSP & HSS en de verschillen daarin?

Doe dan mee met ons onderzoek. Het invullen kost een half uur en je kunt een coachconsult of een online training winnen. Ook is het mogelijk om na afloop een persoonlijk HSP/HSS profiel op te vragen voor 25 euro. Zo financieren wij ons onderzoek. We hebben vooral nog veel hoogsensitieve mannen nodig!

Wil je meer weten over HSP & HSS? Check ons nieuwe trainingsprogramma in 2019

Kick & Avontuur van de High Sensation Seeker

13 oktober, 2018 door Saskia

Wat is HSS?

Wat is een hoogsensitieve High Sensationseeker (HSS)? Er wordt maar weinig over geschreven en soms lees ik ook hardnekkige misverstanden. Zo zou je alleen een sensitieve HSS zijn als je van risico’s nemen houdt, extreme sporten beoefent en alles ‘zomaar spontaan en impulsief doet’. De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft een HSS test voor hoogsensitieven opgesteld, maar die roept vaak vragen op, omdat er weinig uitleg bij is. Vaak wordt in de literatuur over hoogsensitiviteit de HSS in de slipstream of kantlijn meegenomen. De meeste aandacht gaat uit naar prikkelmijdende kant van hoogsensitiviteit.

Maar ongeveer 30% van de hoogsensitieven herkent zich slechts deels in de beschrijvingen van Hoogsensitiviteit en zoekt juist prikkels op: de HSS. Voor mij tijd om in 4 blogs stil te staan bij de 4 belangrijkste kenmerken van de hoogsensitieve HSS of zoals ik zeg: de prikkelzoekende HSP. Dit is de eerste blog.

Wanneer ben je High Sensation Seeker (HSS)?

Psycholoog onderzoeker Marvin Zuckerman heeft vanaf de jaren ’60 in de vorige eeuw veel onderzoek gedaan naar het persoonlijkheidskenmerk Sensation Seeking en onderzocht welke kenmerken maakt dat je een HSS bent en ontwikkelde een uitgebreide test. Hij zegt dat je Sensation Seeking kunt zien als een evolutionaire aanpassing. Het hielp in vroeger tijden bij problemen te overleven en voort te kunnen planten, omdat de sensation seeker een grotere bereidheid en openheid heeft om af te gaan op nieuwe situaties of nieuwe omgevingen te verkennen. Wel zo handig als er voedsel nodig is! Zijn definitie is:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. Hieruit blijkt dus dat de intense gevoelservaring leidend is en niet het nemen van risico’s. Dat is een bijkomstigheid.

De 4 kenmerken van HSS

Sensation seeking is een eigenschap die vaker voorkomt bij niet hoogsensitieven en heeft 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

1. het zoeken naar de kick & avontuur

2. het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

3. ontremming

4. neiging tot snel vervelen

Wat als je HSS combineert met Hoogsensitiviteit?

Daarnaast hebben de hoogsensitieve HSS, net als de rustzoekende HSP-ers de diepgaande informatieverwerking. Dat zorgt ervoor dat HSS over het algemeen goed nadenken over de risico’s, gedegen inschatten wat ze wel en niet kunnen of zich gedegen voorbereiden, juist omdat ze de risico’s en mogelijkheden goed kunnen overzien. Het verschil met de rustzoekende HSP is dat het brein sneller geactiveerd wordt om de activiteit wel te gaan doen, ondanks de angst. De eigenschap maakt ook dat HSS bewust risico’s aangaan, hun angst accepteren of de strijd ermee aangaan, omdat de intense gevoelservaring de moeite loont.

Bij de hoogsensitieve sensation seekers zie ik in mijn dagelijkse praktijk dat kenmerk twee en vier de meeste herkenning geven. De hang naar nieuwe (gevoels)ervaringen, activiteiten en mensen is belangrijker dan kick & avontuur of ontremming. Ook doen ze er alles aan om hun snelle verveling te vermijden. Al die vernieuwing en actie heeft een keerzijde bij de hoogsensitieve prikkelzoekers: je raakt sneller overprikkeld en hebt tijd nodig om al die intense gevoelservaringen die sensation seeking met zich meebrengt te verwerken. Rust en ontspanning na de actie is voorwaarde voordat je weer energiek in het volgende kan gooien.

Hoe matcht het eerste kenmerk van HSS zoeken naar kick & avontuur met de hoogsensitiviteit? Op het eerste gezicht lijkt dat compleet tegenstrijdig. Maar een sensitieve HSS heeft wel degelijk deze tegenstrijdigheid in zich.

Het hoogsensitief zoeken naar de fysieke kick & avontuur

Het zoeken naar kick en avontuur betekent dat je niet alleen zoekt naar fysieke uitdagende activiteiten die een kick geven maar ook deze activiteiten gaat doen. Zoals bijvoorbeeld skydiven, snowboarden, bergbeklimmen, hard auto rijden, zeilen, motorrijden, of zoals mijn cliënte van vandaag via een zipline hoogtes heeft overbrugd tijdens haar vakantie. De meeste activiteiten die hier bij horen worden gezien als gemiddeld riskant en betreft het niet alleen de extreme sporten. Het gaat hier niet om het risico nemen, maar om de aantrekkingskracht van de kick, de fysieke uitdaging. De adrenalinestoot die je lichaam krijgt. Het bijbehorende risico wordt geaccepteerd of soms onderschat. De kick is de drijfveer en niet het risico. Vaak lees je in de HSP boeken dat alle sensitieve HSS-ers van dit aspect genieten. In mijn dagelijkse praktijk met HSS-ers had ik al ontdekt dat dit niet altijd het geval is en dat de bereidheid om deze risico’s te nemen grenzen heeft. Mijn ervaring wordt onderbouwd door het onderzoek van de Britse psycholoog Tracy M. Cooper. Hij ontdekte in een uitgebreid onderzoek dat slechts 20% van de sensitieve HSS-ers de fysieke kick en avontuur op prijs stelt. Dit zijn vaker mannen dan vrouwen, gezien de hormonale verschillen. Dit kenmerk wordt ook meer geaccepteerd bij de mannen. Vrouwen worden dan toch al snel gezien als tomboy. De emancipatie op dit gebied is nog niet voltooid. Ook is bewezen dat dit kenmerk afneemt als de leeftijd vordert.

Omgaan met de angst & de risico’s:

Hoogsensitieve HSS zullen bij dit soort prikkelende activiteiten vanwege hun diepgaande informatievoorziening wel degelijk goed nadenken over de risico’s en afwegen welke fysieke activiteiten tot hun range van fysieke mogelijkheden behoort . Ze zullen uitgebreid gaan trainen of zich gedegen met een cursus of lessen gaan voorbereiden. Ze zijn dan extra voorzichtig en dragen zorg voor de juiste veiligheidsmaatregelen zodat het risico acceptabel is. Voor veel hoogsensitieve HSS vallen de extreme sporten als bungeejumpen, of skydiven om die reden af en kiezen voor de meer veiliger sporten waar kracht of snelheid bij komt kijken, bijvoorbeeld klimmen, boksen, of surfen/zeilen, sport met auto, motor of boot. Zo vermijd ik alles met hoogte, maar sprong ik wel tijdens mijn vakantie in Nieuw-Zeeland in een wetsuit met board een snelstromende rivier in.

Ook zie ik dat veel hoogsensitieve HSS dromen van die ene keer parachutespringen of bungeesprong of hard rijden in de enge achtbaan, maar de angst blijft groter en blijven ze dromen. Als het dan toch een keer zover is, sterven ze vooraf tien doden en zijn vervolgens enorm enthousiast als ze het toch hebben gedaan. Na de actie zijn ze overweldigd en overprikkeld door de kick en raken niet uitgepraat over de geweldige intense gevoelservaring die ze hebben beleefd. De superlatieven vliegen je dan om de oren. De hersteltijd van de kick en het avontuur duurt langer dan bij een niet hoogsensitief persoon. De angst hoeft de volgende keer niet weg te zijn, maar als de sensitieve HSS eenmaal de kick heeft ervaren, nodigt die uit tot NOG EEN KEER! Net zo lang totdat het saai wordt en de angst, spanning of fysieke uitdaging er niet meer is. Dan is het tijd voor een nieuw avontuur.

In de volgende blog ga ik in op het tweede kenmerk van high sensation seeking, het zoeken naar vernieuwing.

Wil je meer?

We bieden online en live trainingen,zoals bijvoorbeeld de gratis online minicursus Jouw HSP 4-daagse, de training Omgaan met JOUW Hooggevoeligheid en de Jaartraining HSP & HSS op het Werk.

Heb jij ook een hangend gaspedaal, HSS?

7 augustus, 2018 door Saskia

Regelmatig tref ik prikkelzoekende HSP-ers (High Sensationseekers/HSS) die gestrest zijn “ Ik doe te veel, ik wil te veel en ik kan niet tijdig stoppen, ik moet door”. Typerende uitspraken voor HSP-ers die graag op het gaspedaal staan. Ze geven geen erkenning aan hun hoogsensitieve bedrading. Het zenuwstelsel heeft wel degelijke tijd, lucht en ruimte nodig om te herstellen van alle indrukken en denkwerk. Ze blijven gas geven, zonder rekening te houden met de capaciteit van de motor en of er nog voldoende benzine in zit.

Het is het klassieke beeld van wat veel mensen van HSS-ers hebben. Dat zijn immers die razende roelanden die van de ene activiteit in de andere hoppen en niet tijdig stoppen. Maar dit klopt niet. Een HSS-er die lekker in zijn vel zit, heeft een groot zelfbewustzijn wanneer er actie en afwisseling nodig is. En neemt vervolgens rust en ontspanning, houdt rekening met zijn of haar sensitiviteit. Deze persoon gaat vrijwillig tijd nemen om te herstellen en geniet van de ontspanning en laat alle gedachtes lekker sudderen. Om vervolgens weer in actie te komen.

Ben jij zo’n hoogsensitieve Razende Roeland die nooit stopt?

Ga jij altijd maar door, door, door? En loop je jezelf voorbij? Mogelijk ben je chronisch overprikkeld op je werk of thuis. Maar mogelijk ben je eigenlijk onderprikkeld en blijf je zo actief om dit rotgevoel wat hieronder aan ten grondslag ligt te vermijden.

Hoe komt het dat jij niet de tijd neemt om te ontspannen?

1. Je hebt het druk op je werk, dus je hebt een grote prikkelintensiteit. Maar dat wat je doet, heb je eigenlijk geen plezier aan, geeft geen voldoening en geeft geen blijheid. Je vertoont kenmerken van een kwalitatieve bore-out. Op de momenten dat je vrij bent, relativeer je de frustratie van je werk weg en stort je op ‘leuke’ activiteiten en bezoekjes om je energieverlies te gaan compenseren en nog ergens energie op te doen. Of je stort je op kortdurende dopamineshots als eten, lekker op stap te gaan of shoppen. Dit werkt tijdelijk, maar op een gegeven moment geven die leuke activiteiten ook geen energie meer.

Tijd om de angel op je werk aan te gaan pakken! Want dan pak je pas goed je energielek aan. Zorg eerst voor een afname van de hoeveelheid prikkels en zoek dan meer kwalitatieve prikkels die jou blij maken.

2. Je hebt last van schuldgevoel en schaamte gevoelens over jouw overprikkeling. Dat jij rust en ontspanning nodig hebt om te ontspannen. Je vindt dat je geen ‘recht’ hebt op niets doen, je vindt jezelf ‘geen goede vader of moeder, partner of vriend(in)’, je hebt het idee dat je dan niet aan de verwachting voldoet en faalt, je wil ‘geen spelbreker of zeurpiet’ zijn. Dit zijn tekenen van rejection sensitivity, je bent bang om afgewezen te worden. Je probeert dit op te lossen met perfectionistisch gedrag, pleasen, recalcitrant doen of sterke controle neigingen.

Leer dealen met schuld & schaamte gevoelens, leer accepteren dat jij met je brein topsport doet en een grotere herstelbehoefte hebt. Want dan gun je jezelf rust & ontspanning.

3. Je hebt de overtuiging dat je als HSS-er vooral bezig moet blijven, dat je wel weer oplaadt met iets nieuws of iets anders. Dat klopt, maar op het moment dat de prikkelintensiteit te groot wordt, raak jij ook overprikkeld. Ook van nieuwe en leuke dingen moet je herstellen.

Kies dan liever voor een ontspannende activiteit als yoga, sporten, dansen, zingen, wandelen, creatieve activiteiten, meditatie, fietsen, lezen, netflixen, van je af kletsen…iets wat bij jou past. Of als het lukt, echt niets doen en wat voor je uit dromen.

4. Je MOET van alles. Vanwege je leven, je werk, de omgeving, je ouders, je gezondheid, etcetera…Te veel moeten is een teken dat het geen kwalitatieve prikkels voor jou zijn op dat moment. Mogelijk dat je je al te veel hebt aangepast aan de ander of de verwachtingen die jij denkt dat de ander heeft. Dit kost per definitie al energie.

Kloppen je aannames? Van wie moet het? Wat zou het effect zijn als je het een ander moment doet of lekker recalcitrant niet meer doet of uitbesteed, delegeert? Vaak is het een idee, een illusie die jij zelf in je hoofd hebt geprent. Waarom altijd naar je gedachtenloops en emoties luisteren in plaats van naar de behoefte van je lichaam? Kennelijk levert jou dat iets heel positiefs op. En als dat effect fijner is, dan de benodigde rust en ontspanning. Stop dan met alle weerstand, zuchten en steunen, doe de klus. En geniet van dat wat het jou oplevert en betaal de prjis met vermoeidheid.

5. Ben jij mogelijk te veel bezig met een eindplaatje in je hoofd? Houdt die prikkel jou continue aan de gang? Telt het eindresultaat, weet jij bergen werk te verzetten en wil jij dat NU, ACCUUT, VANDAAG? Kom jij tot rust als de prestatie is geleverd? Strong willed HSP hebben nog wel eens die neiging.

Vraag je even af of het proces ernaartoe ook leuk is. En kan het nog steeds leuk zijn als je dit proces vertraagd? Kan je dan ook meer genieten van al die tussentijdse prikkels van ontwikkelen, uitzoeken of overdenken? Hoe zou het zijn om tussendoor rustig de boel te laten bezinken? Mijn ouders zeiden altijd heel wijs: bezit van de zaak is het einde van het vermaak. En daar zit echt wel iets in! De snelheid van handelen beperkt ook de mate van genieten.

Saskia Klaaysen, juni 2018