hsptraining.nl

Online trainingen over hooggevoeligheid

  • HSP Trainingen
  • Contact
  • Blog
  • Inloggen
  • Boek

HSS kenmerk 4: Ontremming

8 januari, 2019 door Saskia

Ontremming HSS High Sensation Seeker kenmerk

Ontremming voor euforische stemmingen

Een klein deel van de prikkelzoekende HSP vertoont kenmerken van ontremming om euforie te ervaren. Dit valt binnen het laatste kenmerk van High Sensation Seeking zoals Marvin Zuckerman heeft onderzocht. Hij zegt: “ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. De gevoelservaring is dus leidend en niet het nemen van de risico’s.

Sensation Seeking als eigenschap heeft 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt: 1. het zoeken naar de kick & avontuur 

2. het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

3. neiging tot snel vervelen

4. ontremming

Wat betekent ontremming/ongeremdheid  bij High Sensation Seekers (HSS-ers)?

In mijn vorige blogs heb ik de eerste 3 kenmerken besproken. Deze blog gaat in het laatste kenmerk ontremming of ongeremdheid. In mijn praktijk en uit mijn onderzoek blijkt dat dit kenmerk in mindere mate voorkomt bij de hoogsensitieve High Sensation Seekers of bewust wordt onderdrukt vanwege het grote verantwoordelijkheidsgevoel of hoog bewustzijn van de risico’s & consequenties. En als de lasten zich uiten, dan is het regelmatig omhuld met schuld & schaamte gevoelens van de desbetreffende persoon. 

Dit is de bereidheid om buiten de sociaal geaccepteerde normen en waarden te treden. Het doel is om euforische stemmingen te krijgen, om een andere staat van bewustzijn, of het verhogen van energie om de verveling te verminderen. Bijvoorbeeld bijzondere feesten, hedonistische levensstijl, wisselende seksuele partners of ervaringen, medicijn, alcohol of drugsgebruik, gokken of denk aan modernere uitingen zoals gamen. 

Het is eigenlijk de meest oude vorm van het zoeken naar intense ervaringen. In oude tijden hielden mensen al bacchanalen en grote feesten als verbindend middel voor sociale acceptatie. 

Volgens Marvin Zuckerman is met deze eigenschap een sterke relatie te zien met het geslachtshormoon testosteron. Mannen vertonen dit kenmerk dus meer dan vrouwen en neemt af met het stijgen van de leeftijd. 

Ook stelt hij dat het brein een sensatiezoekerssysteem heeft. Dit complexe systeem heeft volgens hem een nauwe relatie met MonoAmine Oxidase (MOA), een verzameling enzymen die o.a. dopamine, noradrenaline en serotonine afbreken (de stofjes die verantwoordelijk zijn voor rust en geluksgevoel). Lage waardes zorgen er volgens hem waarschijnlijk voor dat mensen sneller ervaringen opzoeken om deze neurotransmitters weer aan te maken. Te hoge levels van MOA worden ook geassocieerd met alcoholisme, verslavingen, anorexia en bipolaire, antisociale persoonlijkheid stoornissen.

De combinatie risico’s nemen en ontremming kan gepaard gaan met een berekende of verkeerd ingeschatte inschatting van het risico. Dat leidt tot juridische, financiële, persoonlijke of emotionele gevolgen. 

Door de dynamiek tussen het benaderen van situaties of het vermijden van situaties kan ontremming dienen als activeringsmechanisme. Dus het verkrijgen van lef om iets nieuws te onderzoeken, ongeacht de feitelijke risico’s. 

Ontremming & euforie en hoogsensitiviteit

De lusten

Het zoeken naar euforische stemmingen zorgt ervoor dat een Hoogsensitieve HSS-er naar grote feesten, festivals, concerten of opzwepende evenementen gaat om daar intens te genieten van alle prikkels, het gevoel te hebben van een soort trance, ECHT te leven en los te zijn van de routine van alledag. Deze uitjes geven een grote boost aan energie, waardoor de routines van alledag daarna weer makkelijker gaan. De meer rustzoekende hoogsensitieven zullen dit onbegrijpelijk vinden en als ‘niet hoogsensitief gedrag’ aanmerken. De hersteltijd van al deze leuke prikkels en ervaringen is echter langer dan bij niet hoogsensitieven en daaraan herken je in het gedrag de hoogsensitiviteit.

De diepgaande informatieverwerking van een hoogsensitief persoon zorgt er waarschijnlijk voor dat de uitwassen van ontremming minder voorkomen. Hoogsensitieven zijn immers juist heel goed in het inschatten van risico’s en overzien juist de consequenties voor zichzelf en de omgeving. Je zou kunnen zeggen ‘alles met mate en genieten maar’. De combinatie hoogsensitiviteit en HSS geeft lef om buiten de gebaande paden te gaan, iets te onderzoeken of iets weloverwogen uit te proberen wat een gemiddeld persoon nalaat. 

Hoogsensitieve HSS-ers anticiperen meestal op de risico’s zodat ze binnen de perken blijven. Denk bijvoorbeeld aan het experimenteren met Ayahuasca (sjamanendrug) onder professionele begeleiding. Hoogsensitieven zullen vooraf uitzoeken wat, wanneer, bij wie en wat de consequenties zijn en bekijken of dat het risico waard is en of het veilig genoeg is om de intense ervaring te beleven. Of denk aan een avond stappen en daarbij flirten met anderen, maar uiteindelijk netjes naar huis gaan, omdat de liefde voor en van hun partner hen te veel waard is om op het spel te zetten voor een nieuwe seksuele ervaring. 

Overigens kunnen seksualiteit en relaties bij de hoogsensitieve HSS-er een flinke push & pull dynamiek met zich meebrengen. Zeker als ze op zoek gaan naar nieuwe partners of nieuwe ervaringen. De push & pull dynamiek is een spel van zoeken naar spanning en uitdaging die een HSS-er niet snel verveelt. Ontremming door middel van seksualiteit wordt meestal getemperd door de hoogsensitieve, emotionele behoefte om diep in contact te komen met een partner. 

Een groot voordeel van ontremming is dat je sneller lef ervaart om nieuwe dingen te doen die buiten de gebaande paden liggen. Dat is uiteraard handig bij innovatie, nieuwe businessconcepten, ontwikkelen, reizen & ontdekken. En dat heeft meerwaarde voor de maatschappij. 

De lasten als de euforie je meesleept

Op het moment dat het wel anders verloopt dan vooraf bedacht of dat een HSS-er zich toch in de rush van de adrenaline, het intense gevoel of de roes van alcohol of drugs mee laat slepen, kan een groot intens gevoel van schuld en schaamte ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan vreemdgaan, overdag te vaak te veel alcohol nuttigen of in problemen raken door gokken of gamen of roekeloze (zakelijke) beslissingen. Door het grote besef van ethiek, goed & fout in combinatie met de diepgaande informatieverwerking kan dit leiden tot veel gepieker en een sterke zelfveroordeling. Zelfcompassie is op die momenten afwezig. De diepe en intense emoties die hiermee gepaard gaan zijn sterk overprikkelend. Er is een sterke wil om het daarna goed te maken, eerlijk te zijn en de verkeerd afgelopen situaties recht te zetten. En dat is nu eenmaal niet altijd mogelijk.

Verslavingsgevoeligheid

Hoogsensitieven zijn gevoelig voor heel veel middelen omdat het zenuwstelsel daar sterker op reageert. In combinatie met HSS gedrag, kan de impuls om tijdig te stoppen met bijvoorbeeld alcohol of gamen niet goed werken. Dat is de reden dat veel HSS-ers verslavingsgevoelig zijn of ‘s ochtends weer beseffen dat ze ‘weer’ de laatste waren op het feestje of ‘toch weer te veel gedronken hebben’.
Indien je beseft dat je verslaafd bent geraakt en hiervan af wilt, raad ik je altijd aan een gespecialiseerde verslavingsdeskundige op te zoeken.

Ook kan de ontremming een probleem worden bij de groep hoogsensitieven die niet goed hebben leren omgaan met hun gevoelens en emoties. Hier geen ruimte aan geven, er naar luisteren of niet geleerd hebben zich te uiten en de emoties te benoemen of betekenis aan te geven. Maar in plaats daarvan hun gevoel willen blokkeren of rationaliseren. Deze groep vindt in stimulerende middelen afleiding of verdoving om het lichaam met externe middelen te ontspannen. Het mag duidelijk zijn dat dit zelfdestructieve symptoombestrijding is. Gecombineerd met HSS kan hier uiteraard verslaving uit voort komen. 

Conclusies: Ik LEEF

De meeste hoogsensitieve HSS-ers genieten gewoon van momenten van ontremming en plannen het goed in, schatten risico’s juist in, hebben zelfcompassie of voldoende zelfzorg en zelfkennis om daarna weer in rust te herstellen. Ze zijn zich sterk bewust wat ze belangrijk vinden en wat niet en laten zich niet zomaar meeslepen met de omgeving. Vaak ervaren deze mensen vooral het genieten, blijdschap of ook wel het gevoel van ‘IK LEEF!’ en hebben ze minder last van de risico’s en lasten. Hoogsensitieve High Sensation Seekers die een prima balans hebben doen energie op tijdens dit soort feestjes en sociale contacten, genieten volop en zijn na de ‘day after en de kater’ weer klaar voor de normale dagen daarna. 

Saskia Klaaysen, januari 2019

Wil je meer weten over HSP & HSS? Check ons nieuwe trainingsprogramma in 2019. Live en online.

Training HSP HSS 2019 Amersfoort Hoogsensitiviteit Hooggevoeligheid

Categorie: Blog Tags: Diepgaande informatieverwerking, High Sensation Seeker, HSS, Kenmerk HSS, Ontremming, Prikkelzoekende HSP, Risico

Kick & Avontuur van de High Sensation Seeker

13 oktober, 2018 door Saskia

Kick & Avontuur HSS Hoogsensitief HooggevoeligheidWat is HSS?

Wat is een hoogsensitieve High Sensationseeker (HSS)? Er wordt maar weinig over geschreven en soms lees ik ook hardnekkige misverstanden. Zo zou je alleen een sensitieve HSS zijn als je van risico’s nemen houdt, extreme sporten beoefent en alles ‘zomaar spontaan en impulsief doet’. De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft een HSS test voor hoogsensitieven opgesteld, maar die roept vaak vragen op, omdat er weinig uitleg bij is. Vaak wordt in de literatuur over hoogsensitiviteit de HSS in de slipstream of kantlijn meegenomen. De meeste aandacht gaat uit naar prikkelmijdende kant van hoogsensitiviteit.

Maar ongeveer 30% van de hoogsensitieven herkent zich slechts deels in de beschrijvingen van Hoogsensitiviteit en zoekt juist prikkels op: de HSS. Voor mij tijd om in 4 blogs stil te staan bij de 4 belangrijkste kenmerken van de hoogsensitieve HSS of zoals ik zeg: de prikkelzoekende HSP. Dit is de eerste blog.

Wanneer ben je High Sensation Seeker (HSS)?

Psycholoog onderzoeker Marvin Zuckerman heeft vanaf de jaren ’60 in de vorige eeuw veel onderzoek gedaan naar het persoonlijkheidskenmerk Sensation Seeking en onderzocht welke kenmerken maakt dat je een HSS bent en ontwikkelde een uitgebreide test. Hij zegt dat je Sensation Seeking kunt zien als een evolutionaire aanpassing. Het hielp in vroeger tijden bij problemen te overleven en voort te kunnen planten, omdat de sensation seeker een grotere bereidheid en openheid heeft om af te gaan op nieuwe situaties of nieuwe omgevingen te verkennen. Wel zo handig als er voedsel nodig is! Zijn definitie is:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. Hieruit blijkt dus dat de intense gevoelservaring leidend is en niet het nemen van risico’s. Dat is een bijkomstigheid.

De 4 kenmerken van HSS

Sensation seeking is een eigenschap die vaker voorkomt bij niet hoogsensitieven en heeft 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

1. het zoeken naar de kick & avontuur

2. het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

3. ontremming

4. neiging tot snel vervelen

Wat als je HSS combineert met Hoogsensitiviteit?

Daarnaast hebben de hoogsensitieve HSS, net als de rustzoekende HSP-ers de diepgaande informatieverwerking.  Dat zorgt ervoor dat HSS over het algemeen goed nadenken over de risico’s, gedegen inschatten wat ze wel en niet kunnen of zich gedegen voorbereiden, juist omdat ze de risico’s en mogelijkheden goed kunnen overzien. Het verschil met de rustzoekende HSP is dat het brein sneller geactiveerd wordt om de activiteit wel te gaan doen, ondanks de angst. De eigenschap maakt ook dat HSS bewust risico’s aangaan, hun angst accepteren of de strijd ermee aangaan, omdat de intense gevoelservaring de moeite loont.

Bij de hoogsensitieve sensation seekers zie ik in mijn dagelijkse praktijk dat kenmerk twee en vier de meeste herkenning geven. De hang naar nieuwe (gevoels)ervaringen, activiteiten en mensen is belangrijker dan kick & avontuur of ontremming. Ook doen ze er alles aan om hun snelle verveling te vermijden. Al die vernieuwing en actie heeft een keerzijde bij de hoogsensitieve prikkelzoekers: je raakt sneller overprikkeld en hebt tijd nodig om al die intense gevoelservaringen die sensation seeking met zich meebrengt te verwerken. Rust en ontspanning na de actie is voorwaarde voordat je weer energiek in het volgende kan gooien.

Hoe matcht het eerste kenmerk van HSS zoeken naar kick & avontuur met de hoogsensitiviteit? Op het eerste gezicht lijkt dat compleet tegenstrijdig. Maar een sensitieve HSS heeft wel degelijk deze tegenstrijdigheid in zich.

Het hoogsensitief zoeken naar de fysieke kick & avontuur

Het zoeken naar kick en avontuur betekent dat je niet alleen zoekt naar fysieke uitdagende activiteiten die een kick geven maar ook deze activiteiten gaat doen. Zoals bijvoorbeeld skydiven, snowboarden, bergbeklimmen, hard auto rijden, zeilen, motorrijden, of zoals mijn cliënte van vandaag via een zipline hoogtes heeft overbrugd tijdens haar vakantie. De meeste activiteiten die hier bij horen worden gezien als gemiddeld riskant en betreft het niet alleen de extreme sporten. Het gaat hier niet om het risico nemen, maar om de aantrekkingskracht van de kick, de fysieke uitdaging. De adrenalinestoot die je lichaam krijgt. Het bijbehorende risico wordt geaccepteerd of soms onderschat. De kick is de drijfveer en niet het risico. Vaak lees je in de HSP boeken dat alle sensitieve HSS-ers van dit aspect genieten. In mijn dagelijkse praktijk met HSS-ers had ik al ontdekt dat dit niet altijd het geval is en dat de bereidheid om deze risico’s te nemen grenzen heeft. Mijn ervaring wordt onderbouwd door het onderzoek van de Britse psycholoog Tracy M. Cooper. Hij ontdekte in een uitgebreid onderzoek dat slechts 20% van de sensitieve HSS-ers de fysieke kick en avontuur op prijs stelt. Dit zijn vaker mannen dan vrouwen, gezien de hormonale verschillen. Dit kenmerk wordt ook meer geaccepteerd bij de mannen. Vrouwen worden dan toch al snel gezien als tomboy. De emancipatie op dit gebied is nog niet voltooid. Ook is bewezen dat dit kenmerk afneemt als de leeftijd vordert.

Omgaan met de angst & de risico’s:

Hoogsensitieve HSS zullen bij dit soort prikkelende activiteiten vanwege hun diepgaande informatievoorziening wel degelijk goed nadenken over de risico’s en afwegen welke fysieke activiteiten tot hun range van fysieke mogelijkheden behoort . Ze zullen uitgebreid gaan trainen of zich gedegen met een cursus of lessen gaan voorbereiden. Ze zijn dan extra voorzichtig en dragen zorg voor de juiste veiligheidsmaatregelen zodat het risico acceptabel is. Voor veel hoogsensitieve HSS vallen de extreme sporten als bungeejumpen, of skydiven om die reden af en kiezen voor de meer veiliger sporten waar kracht of snelheid bij komt kijken, bijvoorbeeld klimmen, boksen, of surfen/zeilen, sport met auto, motor of boot. Zo vermijd ik alles met hoogte, maar sprong ik wel tijdens mijn vakantie in Nieuw-Zeeland in een wetsuit met board een snelstromende rivier in.

Ook zie ik dat veel hoogsensitieve HSS dromen van die ene keer parachutespringen of bungeesprong of hard rijden in de enge achtbaan, maar de angst blijft groter en blijven ze dromen. Als het dan toch een keer zover is, sterven ze vooraf tien doden en zijn vervolgens enorm enthousiast als ze het toch hebben gedaan. Na de actie zijn ze overweldigd en overprikkeld door de kick en raken niet uitgepraat over de geweldige intense gevoelservaring die ze hebben beleefd. De superlatieven vliegen je dan om de oren. De hersteltijd van de kick en het avontuur duurt langer dan bij een niet hoogsensitief persoon. De angst hoeft de volgende keer niet weg te zijn, maar als de sensitieve HSS eenmaal de kick heeft ervaren, nodigt die uit tot NOG EEN KEER! Net zo lang totdat het saai wordt en de angst, spanning of fysieke uitdaging er niet meer is. Dan is het tijd voor een nieuw avontuur.

In de volgende blog ga ik in op het tweede kenmerk van high sensation seeking, het zoeken naar vernieuwing.

Wil je meer?

We bieden online en live trainingen,zoals bijvoorbeeld de gratis online minicursus Jouw HSP 4-daagse, de training Omgaan met JOUW Hooggevoeligheid  en de Jaartraining HSP & HSS op het Werk.

Training HSP & HSS Hoogsensitief Hooggevoeligheid

 

Categorie: Blog Tags: Actie, Angst, Avontuur, High Sensation Seeker, HSS, Kenmerk HSS, Kick, Prikkelzoekende HSP, Prikkelzoeker, Risico, Sensationseeker, vooroordelen

Copyright © 2021 · Prose op Genesis Framework · WordPress · Log in