Rustzoeker Archieven - hsptraining.nl

De hang naar zekerheid als gevangenis voor het potentieel van een hoogsensitief persoon

5 september, 2018 door Saskia

“Ik voel dat ik meer met mijn handen en hart wil doen, maar ik blijf hangen in de baan waar ik alleen met mijn hoofd werk”, “Ik wil dit contract niet tekenen, mijn adviseurs raden het ook af en toch heb ik het maar gedaan”, “Alles in mijn lijf schreeuwt STOP ermee, maar ik durf geen ander werk te zoeken, ik heb het toch best goed?” “Ik kan het mijn gezin niet aan doen om voor mezelf te beginnen, dus ik blijf in een baan die me leegzuigt”, “Ik word letterlijk ziek van de giftige werksfeer in mijn werkomgeving, maar weet niet wat ik anders kan doen dan negeren en doorgaan”

Herkenbaar?

Vastgelopen hoogsensitieve werknemers bevinden zich vaak in bovenstaande situaties. Wil je goed omgaan met je hoogsensitieve aard, dan hoort daar een gezonde levenstijl bij. Waaronder een functie, werkzaamheden en een werkomgeving die goed bij je passen. Het leuke is dat een hoogsensitief persoon van nature heel goed ziet, weet en ervaart wat een fijne baan en omgeving is. Bij het eerste kennismakingsgesprek is dat vaak al duidelijk.

Als je als hoogsensitief persoon vastloopt in het werk, dan kom je vroeg of laat voor belangrijke keuzes in je werk en carrière te staan. Regelmatig tref ik HSP die het veel te ver hebben laten komen en in een burn-out of bore-out zijn geraakt. Ze gaan onderuit van een verziekte werksfeer, of chronische stress van de overprikkeling of onderprikkeling. Weer anderen zijn al herstellende.

Dilemma bij HSP: Zekerheid of Gezondheid/welzijn?

Bij allen duikt in de coaching vervolgens een onvermijdelijk groot dilemma op: je ziet in dat de huidige situatie ongezond is, maar de veranderingen die op stapel staan, zijn te eng. Veel HSP zijn in deze situaties vermijdend van aard. Meer dan een niet hoogsensitief persoon.
Zeg jij ook altijd ‘niet te weten’ wat je wil? Het bijzondere is dat als je echt eerlijk naar jezelf en anderen bent, je echt wel weet wat je zou willen. Maar je hebt bij voorbaat die keuze geparkeerd of afgewezen. Het verlangen naar dat eigen bedrijf, die andere functie, die loopbaanswich wordt niet daadwerkelijk overwogen. De oorzaak is vaak de hang naar zekerheid, loyaliteit en veiligheid, terwijl je lichaam totaal andere signalen geeft. Waarschijnlijk ben je ook een kei in het vermijden van het ongemakkelijke, spannende gevoel dat hoort bij nieuwe dingen leren, keuzes maken, uitspreken waar je werkelijke behoeftes en verlangens liggen en van ‘iets anders’ gaan doen. En als je keuzes bij voorbaat vermijdt, kun je natuurlijk ook nooit oplossingsgericht de stappen bepalen om daar daadwerkelijk te komen. Zo wordt je een gevangene van je eigen streven naar zekerheid.

Hoe komt dat toch en wat heb je te doen?

Wetenschappelijk is bewezen dat het ‘controle pauze systeem (BIS)’ in het brein van een hoogsensitief persoon actiever is. Daarnaast verwerk je jouw gedachtes & scenario’s in je hoofd op een diepgaandere manier. Dit houdt in dat je eerst de risico’s gaat afwegen, mogelijke scenario’s doorloopt en het voor jou meest veilige gedrag in die situatie gaat vertonen.Dit kan soms doorslaan, omdat het brein meer gericht is op negatieve scenario’s dan op alle positieve opties, oplossingen en mogelijkheden. Uiteraard spelen eerdere ervaringen in het leven een rol.

Leer ook te focussen op positieve scenario’s en uitkomsten. Wat gaat het je ten positieve opleveren? En echt er zijn niet alleen gevaren en beren op de weg. Voel de opluchting, blijheid, enthousiasme bij de positieve scenario’s!

Een doorgeslagen strategie om te dealen met je eigen rejection sensitivity. Bijvoorbeeld bij de gedachte dat je waarschijnlijk niet direct kunt voldoen aan de verwachtingen, door de mand gaat vallen, faalangstig gedrag vertoont en je eerst meer kennis en ervaring nodig hebt om het heel goed te kunnen zodat de ander je accepteert.

Leer te dealen met angst van het niet weten, schuld- & schaamte gevoelens. Wordt vriendjes met angst. Je kan ook samen met de angst in beweging komen.

De angst voor het onbekende is groter dan de prijs die je betaalt voor je zekerheid. De stress, de frustratie, lichamelijke ongemakken, uitputting en de emoties als gevolg van het vermijden van je keuze, neem je voor lief.

Bepaal wanneer het voor jou genoeg is. De draagkracht is niet oneindig. Realiseer de gevolgen van jouw gedrag. Is dit het waard voor jou en de mensen die je lief hebt? Gun jezelf tijd om te wennen aan het onbekende.

Een misplaatst verantwoordelijkheids- & loyaliteitsgevoel voor het gezin, terwijl het feitelijk wel meevalt. Bijvoorbeeld omdat je partner ook voldoende verdient. Deze gezinsargumenten kunnen ook een handige bliksemafleider zijn, om je niet bezig te hoeven houden met je eigen ongemak & angst. Je kan je achter het belang voor je gezin verschuilen.

Stel jezelf eens op de eerste plaats en bedenk dan wat je gezin voor baat en belang heeft bij jouw keuze. Ga samen oplossingsgericht aan de slag bij eventuele bezwaren. Je mag de ander ook om hulp vragen.

Je identiteit ben je ongemerkt gaan ontlenen aan je functie, het bedrijf of je werkzaamheden. Je hebt het gevoel dat je status, zingeving en bestaansrecht af hangt van je huidige positie.

Neem tijd voor het loslaten en de bijbehorende rouw & verdriet en kijk welke missie & werkzaamheden je terug wilt vinden in een nieuwe positie en omgeving. Je bent meer dan je functie.

Positiviteit heb je als HSP nodig

Het is helaas nog nooit zo geweest dat verandering ‘vanzelf’ gaat en als je blijft doen, wat je altijd deed, dan krijg je ook continue wat je altijd al kreeg. Je raakt in een negatieve spiraal. Maar soms is dat ook wat er nodig is om zelf een besef te krijgen van je destructieve manier van omgaan met veranderingen. Ik zeg wel eens: de shit is nog niet erg genoeg om er iets aan te willen doen. Wat ook kan is dat je na je herstel van je burn-out er achter komt dat er NIETS is veranderd op het werk. Je voelt dan opeens een intrinsieke motivatie “ maar ik wil niet NOG EEN KEER een burn-out!”. Dan is de keuze opeens heel makkelijk .

Je brein heeft positieve leerervaringen nodig. Sterker nog. Het HSP-brein functioneert exponentieel beter in een positieve omgeving met een positieve en oplossingsgerichte aanpak. Dit is wetenschappelijk aangetoond. Jouw potentieel komt dan tot zijn recht. Pas na je keuze om hiervoor te gaan, merk je effect. Jammer genoeg niet eerder. Deze week kreeg ik een email van een cliënte hierover. En dat is wat ik iedere HSP gun!

“Het gaat goed met mij. Ik ben nog steeds blij met mijn nieuwe werkomgeving. Een omgeving waar ik veel beter tot mijn recht kom. Het is ook fijn om ergens weer nieuw te beginnen. Grappig he, dat ik dat nu zo kan zeggen. En dat terwijl ik het loslaten van mijn oude werkgever, waar ik toch tien jaar heb gewerkt, zo moeilijk vond!”

Kiezen voor de onzekerheid en angst die hoort bij verandering, is wat mij betreft kiezen voor je potentieel. Dat is kiezen voor leren, ervaren en groeien. Alleen op die manier krijg je een levensstijl die rekening houdt met jouw sensitieve aard.

Saskia Klaaysen, september 2018

Wil je meer?

Volg dan de gratis online minicursus JOUW HSP 4-daagse!

Of volg de complete online training of 3-daagse live training Omgaan met JOUW Hooggevoeligheid

Ben jij slaaf van jouw brein op papier? Doe de To-do in de ban.

11 juni, 2018 door Saskia

De stress van de TO-do lijst voor een HSP

Kwaliteiten HSP

Het is op de hersenscans bewezen, HSPers werken zeer consciëntieus, met andere woorden zeer nauwgezet. Ze hebben veel oog voor details. Alle informatie die voor handen is, combineren ze met informatie die ze opdiepen uit de herinneringen en informatie die ze ter plekke bedenken met het oog op de toekomst. Visies, plannen, uitgewerkte voorstellen en creatieve ideeën rollen het hoogsensitieve brein uit. Want het HSP-brein overziet de risico’s en de mogelijkheden vanuit een diepgaande informatieverwerking. Daarnaast hebben veel hoogsensitieven zichzelf een strategie aan geleerd om het werk goed te willen doen. Want ooit hebben ze geleerd dat dit complimenten uit de omgeving oplevert, en daar is het HSP brein gevoelig voor.

Een prachtige combinatie om goede prestaties neer te zetten en veel succes te hebben als werknemer, leidinggevende of ondernemer. Maar ook in het privé leven als vriend, vriendin, partner, vader, moeder of zoon of dochter. Op jou kan je bouwen.

Valkuilen

Maar To-do lijsten hebben ook valkuilen. Vanuit onze prestatiemaatschappij, de wens om steeds efficiënter, effectiever en resultaatgerichter te werken, worden de actielijsten in grote mate geadviseerd. Het zou ‘rust in het hoofd brengen’. Maar als ik naar mezelf en veel cliënten kijk, verergert het juist de stress!

Het kan nog wel eens leiden tot een To do lijst die maar uitdijt. Van grote activiteiten tot kleine activiteiten, details en reminders. En voordat je het weet, leef je van het ene lijstje naar het andere lijstje en is de volgende in je hoofd in de maak. Rust en ontspanning raken het ondergeschoven kindje. Voordat je het weet is het een soort verdienmodel: bij 2 taken mag je een uur niksen, bij afronding van de lijst heb je een dag rust. Behalve als er al een nieuwe lijst ligt….Op het moment dat je bang bent om niet te voldoen aan de verwachtingen, of je ervaart schuld of schaamte over je eigen werk, kan dit zelfs tot perfectionisme leiden. Een 9 of 10 voldoet niet aan je eigen norm, want er is altijd nog wel iets dat beter kan. Rust en ontspanning komt niet meer in je op.

Waarom geeft TO-do toch zoveel stress?

Terwijl we nadenken over de te nemen acties, ‘denkt’ je brein dat het al gaande is.En ‘zie’ je complete beelden hoe dit moet gebeuren, wat je niet moet vergeten, wie je nog moet inlichten, hoeveel werk het is, waarom het belangrijk is, dat je het zelf het beste kunt, dat je niets kan uitbesteden en allerlei andere rampscenario’s die je graag wilt voorkomen. Tussentijds denk je ook nog aan goede opmerkingen van collega’s die je mee wilt nemen in je uitwerkingen…. Je beleeft de taak vast in je hoofd. Je brein weet immers niet dat je het bedenkt en nog niet real-time meemaakt. Maar ondertussen voel je de achtbaan aan emoties voorbij komen die horen bij iedere gedachte: van enthousiasme, tot zorgen, tot angst, frustratie, blijheid, het gaat maar door. Je leeft een heel leven in je hoofd.

Ga sneller over tot actie, in plaats van de actie te bedenken!

Als je al die acties op een rij ziet, koppel je er automatisch de denkbeeldig benodigde tijd aan.
Gebaseerd op je eerdere ervaringen en inschatting van toekomstige gebeurtenissen. Je lijkt al snel een eeuwigheid tijd te kort te komen. Feitelijk krijg je pas een goed gevoel hoe lang de taak duurt als je start. Soms ben je verrast hoe snel de taak gefikst is en soms duurt het veel langer, omdat er onverwachte dingen gebeuren. Maar in ons brein ervaren we voordat we zijn begonnen al snel een tikkende klok die te snel gaat, omdat we niet gefocust zijn op het afronden van 1 taak, maar met onze gedachten zijn bij wat er ‘ook nog meer moet gebeuren’. We raken alert, ons lichaam wordt in opperste paraatheid gebracht voor de actie en we raken gehaast, waardoor de concentratie en prestatievermogen op langere termijn vaak achteruit gaat.

Maak een kwadrant met belangrijk-onbelangrijk, urgent-niet urgent. Begin met de belangrijke, urgente zaken. Wees je bewust wanneer en waarom je leeft vanuit een actielijst. Moet jij van alles van jezelf? Leven vanuit je behoefte in het moment is in ieder geval in je privé- leven een stuk relaxter.

Je hebt belemmerende gedachten en patronen.Veel Hoogsensitieven zijn dol op het anderen helpen, maar zelf geholpen worden is regelmatig een no-go area. Vaak steekt hier een rejection-sensitivity achter: het schuldgevoel om de ander te ‘belasten’, de angst om te falen en de schaamte dat je iets niet weet.

Erken je schuld, schaamte, frustratie en angstgevoelens of beter gezegd: word vriendjes met ze. Deze gevoelens horen erbij. Op deze manier kom je uit de gedachte-emotie-loop en durf je hulp te vragen. Het valt echt wel mee, mensen zijn niet zoveel bezig met jou dan jij met hen.

Het “hier en nu beleven” raak je kwijt.Lijstjes wekken het in de toekomst leven op. Je bent met je aandacht steeds bij straks, morgen, volgende week, volgend kwartaal en volgend jaar. Hierdoor verlies je het lichaamsbewustzijn en lukt het je niet om in het huidige moment te ontspannen en te genieten van wat er op dat moment gebeurt.

Leer mindfullness of zelfcompassie of zet af en toe je fuck-the-world pet op en gun jezelf rust en/of ontspanning. Jouw brein levert continue topsport. Dat kan je alleen volhouden met voldoende rust, broed en fladdertijd en voldoende beweging

De druk van de omgeving.
Laten we niet vergeten dat onze omgeving, onze maatschappij, onze werkgever een heel stuk meer van ons verwacht dan 50 jaar geleden. HSPers kunnen sneller overprikkeld raken door: de hoeveelheid informatie die we op een dag verstouwen, de hoeveelheid verschillende taken, de tijdsdruk die extern wordt bepaald, steeds meer met minder mensen en middelen en de combinatie werk en privé. Als een HSP overprikkeld is, kan een liggend To-do lijstje net de druppel zijn.

Wees je bewust wat jouw verantwoordelijk is, welke van de ander en wat de verantwoordelijkheid en dus het probleem van de werkgever is. Breng dit ter sprake.

Ben je prikkelzoekend of hoogintelligent sensitief persoon?
Te veel moeten is dodelijk voor je enthousiasme, je bent al snel een kei in het verzinnen van heel veel uitvluchten en ‘belangrijkere dingen doen (lees: nieuwe dingen)’. Dan krijg je stress van de taken die blijven liggen. Niet alles hoeft leuk te zijn, maar als jouw lijst te veel bestaat uit moeten en saaie klussen, wees dan eerlijk naar je zelf.

Stop struisvogelpolitiek. Waar ligt jouw behoefte? Wat geeft blijheid, voldoening en zingeving?

Ben je een rustzoekend sensitief persoon?
Te veel moeten geeft heel veel stress en overprikkeling. Kijk naar de hoeveelheid die op jouw bordje ligt.

Kijk wat er geschrapt, uitgesteld of uitbesteed kan worden.

Tot slot mijn belangrijkste advies

Stop met uitgebreide actielijstjes, schrijf alleen het allerbelangrijkste op en alleen maar in hectische tijden.Maak eventueel mindmaps, zodat je goed overzicht houdt van de hoofdlijnen en details. En doe de rest op gevoel. Gun jezelf ruimte en wordt geen slaaf van jouw brein op papier. Je verdient het eerder om rust te nemen dan jouw actielijst toe staat. Actie nummer 1: Neem tijdig rust en/of ontspanning, luister naar je lichaam in plaats van naar je hoofd. Veel plezier!

Saskia Klaaysen, Juni 2018

Misschien ben je ook geïnteresseerd in de gratis minicursus JOUW HSP 4-daagse

Of wil jij meer?

Kijk dan bij mijn complete online HSP training “In 7 stappen Omgaan met JOUW hooggevoeligheid”

Of gaat jouw voorkeur uit naar live HSP trainingen?

DE HSP-er bestaat niet

20 februari, 2017 door Saskia

De ene HSP-er is de andere niet, in welk type herken jij je?

HSP is een wetenschappelijk aangetoond kenmerk van het zenuwstelsel. Het is geen label, diagnose van een ziekte of ‘iets alternatiefs’. Ieder mens is uniek, niemand heeft exact dezelfde ogen en dus ook ieder hoogsensitief persoon heeft niet dezelfde sensitiviteit. De mate waarin je profijt of last hebt van je HSP is voor iedereen verschillend, afhankelijk van bijvoorbeeld je jeugd, je eigen rugzak met levenservaringen, in welke omgeving en met wie je bent, je eigen aangeleerde mechanismes om te dealen met situaties waar je jezelf in begeeft, je draaglast, draagkracht en zelfzorg.

Wanneer ben je hoogsensitief?

Elaine Aron, de Amerikaanse psychologe, die de term HSP de wereld in bracht, onderscheid 4 kenmerken.

sensorische gevoeligheid. Dan ben je gevoelig voor licht, geluid of andere zintuiglijke prikkels zoals prikkende labeltjes van kleding, kou of warmte.
emotionele intensiteit, zoals bijvoorbeeld het aanvoelen van sfeer en emoties van anderen, empathisch vermogen of je ervaart je eigen emoties intenser.
de diepgaande informatieverwerking, je denkt langer en dieper na, maakt scenario’s in je hoofd, overziet snel de mogelijkheden en risico’s.
Snellere overprikkeling (stress). Vanuit mijn praktijkervaring zie ik ook het tegendeel, sneller kans op onderprikkeling bij een deel van de HSP-ers. Dit veroorzaakt ook stress.

De diepgaande informatieverwerking werd vorig jaar door middel van uitgebreid breinonderzoek aangetoond door prof E. Van Hoof. Alles wat je ziet, hoort, voelt, ruikt, proeft en via beweging waarneemt, wordt dieper verwerkt. Je denkt er uitgebreider over na. Je verbindt informatie met elkaar. Dit gaat soms razendsnel, maar kan ook meer tijd kosten. De andere kenmerken die Elaine Aron noemt, ziet zij als een gevolg van de diepgaande informatieverwerking.

Denk jij ook wel eens “Jij hooggevoelig? Echt niet!”

Ondanks dat er zoveel over is geschreven, denk je soms te ‘weten’ dat iemand wel of niet hoogsensitief is. Kijk hiermee uit, want sommige type HSP-ers zijn echt elkaars tegenpolen. Ik onderscheid voor het gemak 4 types. Niet om ‘nog meer hokjes’ te maken, maar om duidelijk te maken dat het gedrag bij hoogsensitviteit verschillend is. Maar liefst 70% van de HSP-ers is een rustzoeker. Dat betekent dat je pauzesysteem in je brein actiever is dan het activeringsysteem. Je kijkt eerst de kat uit de boom, onderzoekt, voordat je gaat handelen. Bij 30% is het activeringssysteem actiever (sensationseekers). Dat betekent dat als je bijvoorbeeld iets interessants ziet, hoort of voelt direct over gaat tot actie.
Elaine Aron heeft ontdekt dat 70% van de HSP-ers introvert is en 30% extravert. Het is een misverstand dat alle rustzoekers introvert zijn en alle prikkelzoekers extravert. Het wisselt ook nog eens per situatie en je kan ook gedrag aanleren zodat je bijvoorbeeld in je gedrag extraverter doet dan je in wezen bent. Niet uitgesproken introvert of extravert? Dat noem je ambivert.

Hoe herken je de 4 type HSP-ers?

Introverte rustzoeker

Deze persoon is graag alleen, doet het liefst activiteiten in zijn of haar eentje of in 1 op 1 contact. Houdt van rust en regelmaat en enige routine. Zoekt de rust op, houdt zich vooral bezig met eigen gedachten, emoties en ideeën. Gevaar van overprikkeling door alle gedachten en emoties en activiteiten tussen meerdere of een groep mensen.

Extraverte Rustzoeker

Deze persoon voelt vaak een spanningsveld tussen de innerlijke behoefte aan rust, regelmaat, routine aan de ene kant. En aan de andere kant richt hij zich ook sterk naar buiten, op de ander in zijn uitingen. Dit type moet goed op persoonlijke grenzen en behoeftes letten. Het gevaar van overprikkeling ligt snel op de loer door te veel activiteit tussen andere of een groep mensen.

Introverte Sensationseeker

Deze persoon wil graag activiteiten, diversiteit en afwisseling in het leven, maar niet perse in een grote sociale context. Kan veel verschillende en uitdagende activiteiten doen in zijn eentje of in 1 op 1 contact. Zoekt nieuwe ervaringen meestal niet via het contact met andere mensen, maar via bijzondere emotionele ervaringen en verkenningen (kunst, spiritualiteit, dromen, kennis verwerven over een onderwerp dat hen fascineert). Er is gevaar van onderprikkeling door te veel zichzelf af te remmen in het leven. Overprikkeling ontstaat door alle gedachtes en gevoelens of te veel activiteiten te doen.

Extraverte Sensationseeker

Deze persoon is erg druk met allerlei activiteiten en uitdagingen en mensen en gaat door, omdat het allemaal leuk is. Deze persoon vertelt daar graag over en houdt van een actief sociaal leven. Het gevaar is overprikkeling door een te actief leven en plotseling niets meer kunnen omdat opeens de energie weg is. Tijdig ruimte nemen voor rust en op jezelf zijn is heel belangrijk. Aandachtspunt zijn grenzen. Onderprikkeling kan ontstaan door niet te luisteren naar de behoefte om verschillende activiteiten te doen of tussen de mensen te zijn. Het verschil met niet hoogsensitieve extraverte personen is dat een hoosensitief persoon altijd de behoefte voelt om op een gegeven moment alleen te zijn, vanwege de vermoeidheid.

Saskia Klaaysen, februari 2017