Tips Archieven - hsptraining.nl

De hang naar nieuwe ervaringen en vernieuwing door de hoogsensitieve High Sensation Seeker

31 oktober, 2018 door Saskia

Veel prikkelzoekende HSP-ers, hoogsensitieve High Sensation Seekers, zijn op zoek naar nieuwe ervaringen, mensen, activiteiten en veranderen graag van omgeving. Dit valt binnen het tweede kenmerk van Sensation Seeking zoals Marvin Zuckerman heeft onderzocht. Hij zegt:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. De gevoelservaring is dus leidend en niet het nemen van de risico’s.

De 4 kenmerken van High Sensation Seeking

HSS heeft als eigenschap 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

het zoeken naar de kick & avontuur
het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing
ontremming
neiging tot snel vervelen

In mijn vorige blog ben ik in gegaan op het zoeken naar kick & avontuur door de sensitieve High Sensation Seeker. Slechts 20% blijkt deze eigenschap te vertonen. Deze blog gaat in op het tweede kenmerk. In mijn praktijk zie ik dat dit de meest voorkomende kenmerk is bij de hoogsensitieve High Sensation Seekers.

Hang naar nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

Bij dit kenmerk ga je voor de nieuwe ervaringen omwille van de ervaring zelf. De ervaring hoeft niet perse een risico in zich te hebben. De nieuwe ervaringen voeden je geest en je zintuigen zoals muziek, kunst, reizen en mensen. Je ontdekt graag andere plekken waar je nooit bent geweest, je ontmoet graag onbekende mensen en doet regelmatig nieuwe activiteiten of projecten. Een sterke nieuwsgierigheid en interesse brengt je nieuwe ervaringen. Ook kan je divergerend denken. Dat houdt in associatief, creatief en intuïtief denken, zonder dat de uitkomst helder is. High Sensation Seekers zijn van nature dus heel creatief. Niet alleen in het realiseren van creatieve producten, maar het betekent ook creativiteit in denkpaden, het zien van nieuwe verbindingen, kansen en mogelijkheden die anderen niet zien.

Zoeken naar nieuwe ervaringen en vernieuwing gekoppeld aan Hoogsensitiviteit

Van nature is een hoogsensitief persoon creatief door de diepgaande informatieverwerking. Een HSP denkt dieper na over problemen, kansen en uitdagingen. Er wordt meer informatie met elkaar verbonden en weloverwogen diep doordacht. Ook wordt nagedacht over effecten & consequenties niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de omgeving of het hele gezin, de familie, het team of het bedrijf. Gekoppeld aan High Sensation Seeking zal de hoogsensitieve HSS eerder iets gaan doen met de informatie. Hij of zij wordt sneller geprikkeld in nieuwsgierigheid en komt sneller in actie dan een HSP, ook al is de uitkomst nog niet helemaal helder. Een HSP houdt daar minder van en overziet graag eerst het eindresultaat om deze op te knippen in duidelijke subdoelen, alvorens te handelen. Een hoogsensitieve HSS volgt sneller zijn of haar nieuwsgierigheid, zeker als het iets betreft waar de interesse naar uit gaat. De hoogsensitieve HSS kan makkelijker anticiperen op ontwikkelingen op dat moment. Hij gaat erop uit om het ook daadwerkelijk te realiseren, blijft open voor de mogelijkheden, waar een introvertere HSP mogelijk nog iets terughoudender is of er niet van houdt om het voortouw te nemen.

Creativiteit, ondernemerschap en de multitalents van de hoogsensitieve HSS

De drive naar nieuwe mogelijkheden & vernieuwing kan vaak niet geheel vervuld worden in een baan in loondienst. Vaak zijn functies sterk afgebakend en zijn al snel knellend voor een hoogsensitieve High Sensation Seeker, omdat zij altijd buiten kaders denken. Als hoogsensitieve HSS kijk je met nieuwsgierigheid, openheid en innovatiedrive naar onderwerpen of problemen. Maar vooral in grotere organisaties begeef je jezelf dan vaak in het ‘vak of de functie’ van je collega of je bent ergens heel goed in geworden en de organisatie verwacht dat je dat DUS blijft doen. Maar op het moment dat een hoogsensitieve High Sensation Seeker het onderwerp eigen heeft gemaakt en in herhaling moet vallen, gaat de lol er snel van af. De hoogsensitieve High Sensation Seeker raakt dan geïnteresseerd in een aanpalend terrein of een verdieping op het onderwerp en wil verder of een andere afslag nemen. De hoogsensitieve HSS is vaak ook een multitalent. Weet van veel verschillende onderwerpen iets, houdt ervan om meerdere intelligenties in te zetten. Ze zijn daardoor minder vaak goed in 1 vakje van een ‘beroep’ te plaatsen. Dit zijn de mensen die graag hun eigen functie om zichzelf heen bouwen. Nog niet iedere organisatie is flexibel genoeg of kan deze behoefte aan autonomie, vernieuwing en scheppingskracht bieden. Regelmatig zie ik dat hoogsensitieve HSS-ers dan weloverwogen voor zichzelf beginnen. Omdat ondernemerschap een continue mogelijkheid biedt tot ontwikkeling en vernieuwing. Verveling en frustraties krijgen minder voedingsbodem. Want je mag je ‘bemoeien’ met zowel het product, de marketing als de communicatie en innovatie. Hoogsensitieve High Sensation Seekers zijn de vernieuwers van iedere organisatie, het zijn de ultieme verbinders en innovators. Wat ze nodig hebben is vrijheid, autonomie & ontwikkeling. Zodat hun vernieuwing- en scheppingskracht benut blijft. Als ze zich moeten verdiepen in details of herhalende uitvoering, verliezen ze vaak hun interesse en kan dit stress opleveren.

De uitdagingen van de hoogsensitieve High Sensation Seeker

Je continue enthousiasme, leergierigheid & nieuwsgierigheid vraagt wel om een alertheid om tijdig gas terug nemen om te herstellen van de ontstane overprikkeling door de bijbehorende diepgaande informatieverwerking in het brein en alle nieuwe (vaak leuke) prikkels van vernieuwing. Aan de andere kant als de vernieuwing uitblijft, ontstaat een diepe verveling en stress van onderprikkeling. De continue dynamiek van het omgaan met onder- & overprikkeling is de grootste uitdaging van veel hoogsensitieve HSS.

Een andere uitdaging is het durven vernieuwen, het anders durven te doen dan de meeste mensen. Laat je angst niet leidend zijn: de angst om mogelijk niet te voldoen aan de verwachtingen of angst voor alle risico’s. Geef jezelf erkenning dat tijdig switchen in je werk geen jobhoppen is, maar dat het doorontwikkelen is als de mogelijkheden tot nieuwe projecten, andere mensen, nieuwe omgevingen of interessegebieden uitblijven. Want de feedback van de omgeving is vaak niet mals: ‘maak nu eens iets af’, ‘wat ga je nu weer doen’, ‘jij wilt ook altijd wat anders’, ‘maak nu eens keuzes, breng focus aan’. Juist in het laatste aspect ligt de sleutel: waarom kiezen? Kiezen voor diversiteit & afwisseling is ook een keuze!

Wil jij ook dat er meer informatie beschikbaar komt over HSP & HSS en de verschillen daarin?

Doe dan mee met ons onderzoek. Het invullen kost een half uur en je kunt een coachconsult of een online training winnen. Ook is het mogelijk om na afloop een persoonlijk HSP/HSS profiel op te vragen voor 25 euro. Zo financieren wij ons onderzoek. We hebben vooral nog veel hoogsensitieve mannen nodig!

Wil je meer weten over HSP & HSS? Check ons nieuwe trainingsprogramma in 2019

Ben jij slaaf van jouw brein op papier? Doe de To-do in de ban.

11 juni, 2018 door Saskia

De stress van de TO-do lijst voor een HSP

Kwaliteiten HSP

Het is op de hersenscans bewezen, HSPers werken zeer consciëntieus, met andere woorden zeer nauwgezet. Ze hebben veel oog voor details. Alle informatie die voor handen is, combineren ze met informatie die ze opdiepen uit de herinneringen en informatie die ze ter plekke bedenken met het oog op de toekomst. Visies, plannen, uitgewerkte voorstellen en creatieve ideeën rollen het hoogsensitieve brein uit. Want het HSP-brein overziet de risico’s en de mogelijkheden vanuit een diepgaande informatieverwerking. Daarnaast hebben veel hoogsensitieven zichzelf een strategie aan geleerd om het werk goed te willen doen. Want ooit hebben ze geleerd dat dit complimenten uit de omgeving oplevert, en daar is het HSP brein gevoelig voor.

Een prachtige combinatie om goede prestaties neer te zetten en veel succes te hebben als werknemer, leidinggevende of ondernemer. Maar ook in het privé leven als vriend, vriendin, partner, vader, moeder of zoon of dochter. Op jou kan je bouwen.

Valkuilen

Maar To-do lijsten hebben ook valkuilen. Vanuit onze prestatiemaatschappij, de wens om steeds efficiënter, effectiever en resultaatgerichter te werken, worden de actielijsten in grote mate geadviseerd. Het zou ‘rust in het hoofd brengen’. Maar als ik naar mezelf en veel cliënten kijk, verergert het juist de stress!

Het kan nog wel eens leiden tot een To do lijst die maar uitdijt. Van grote activiteiten tot kleine activiteiten, details en reminders. En voordat je het weet, leef je van het ene lijstje naar het andere lijstje en is de volgende in je hoofd in de maak. Rust en ontspanning raken het ondergeschoven kindje. Voordat je het weet is het een soort verdienmodel: bij 2 taken mag je een uur niksen, bij afronding van de lijst heb je een dag rust. Behalve als er al een nieuwe lijst ligt….Op het moment dat je bang bent om niet te voldoen aan de verwachtingen, of je ervaart schuld of schaamte over je eigen werk, kan dit zelfs tot perfectionisme leiden. Een 9 of 10 voldoet niet aan je eigen norm, want er is altijd nog wel iets dat beter kan. Rust en ontspanning komt niet meer in je op.

Waarom geeft TO-do toch zoveel stress?

Terwijl we nadenken over de te nemen acties, ‘denkt’ je brein dat het al gaande is.En ‘zie’ je complete beelden hoe dit moet gebeuren, wat je niet moet vergeten, wie je nog moet inlichten, hoeveel werk het is, waarom het belangrijk is, dat je het zelf het beste kunt, dat je niets kan uitbesteden en allerlei andere rampscenario’s die je graag wilt voorkomen. Tussentijds denk je ook nog aan goede opmerkingen van collega’s die je mee wilt nemen in je uitwerkingen…. Je beleeft de taak vast in je hoofd. Je brein weet immers niet dat je het bedenkt en nog niet real-time meemaakt. Maar ondertussen voel je de achtbaan aan emoties voorbij komen die horen bij iedere gedachte: van enthousiasme, tot zorgen, tot angst, frustratie, blijheid, het gaat maar door. Je leeft een heel leven in je hoofd.

Ga sneller over tot actie, in plaats van de actie te bedenken!

Als je al die acties op een rij ziet, koppel je er automatisch de denkbeeldig benodigde tijd aan.
Gebaseerd op je eerdere ervaringen en inschatting van toekomstige gebeurtenissen. Je lijkt al snel een eeuwigheid tijd te kort te komen. Feitelijk krijg je pas een goed gevoel hoe lang de taak duurt als je start. Soms ben je verrast hoe snel de taak gefikst is en soms duurt het veel langer, omdat er onverwachte dingen gebeuren. Maar in ons brein ervaren we voordat we zijn begonnen al snel een tikkende klok die te snel gaat, omdat we niet gefocust zijn op het afronden van 1 taak, maar met onze gedachten zijn bij wat er ‘ook nog meer moet gebeuren’. We raken alert, ons lichaam wordt in opperste paraatheid gebracht voor de actie en we raken gehaast, waardoor de concentratie en prestatievermogen op langere termijn vaak achteruit gaat.

Maak een kwadrant met belangrijk-onbelangrijk, urgent-niet urgent. Begin met de belangrijke, urgente zaken. Wees je bewust wanneer en waarom je leeft vanuit een actielijst. Moet jij van alles van jezelf? Leven vanuit je behoefte in het moment is in ieder geval in je privé- leven een stuk relaxter.

Je hebt belemmerende gedachten en patronen.Veel Hoogsensitieven zijn dol op het anderen helpen, maar zelf geholpen worden is regelmatig een no-go area. Vaak steekt hier een rejection-sensitivity achter: het schuldgevoel om de ander te ‘belasten’, de angst om te falen en de schaamte dat je iets niet weet.

Erken je schuld, schaamte, frustratie en angstgevoelens of beter gezegd: word vriendjes met ze. Deze gevoelens horen erbij. Op deze manier kom je uit de gedachte-emotie-loop en durf je hulp te vragen. Het valt echt wel mee, mensen zijn niet zoveel bezig met jou dan jij met hen.

Het “hier en nu beleven” raak je kwijt.Lijstjes wekken het in de toekomst leven op. Je bent met je aandacht steeds bij straks, morgen, volgende week, volgend kwartaal en volgend jaar. Hierdoor verlies je het lichaamsbewustzijn en lukt het je niet om in het huidige moment te ontspannen en te genieten van wat er op dat moment gebeurt.

Leer mindfullness of zelfcompassie of zet af en toe je fuck-the-world pet op en gun jezelf rust en/of ontspanning. Jouw brein levert continue topsport. Dat kan je alleen volhouden met voldoende rust, broed en fladdertijd en voldoende beweging

De druk van de omgeving.
Laten we niet vergeten dat onze omgeving, onze maatschappij, onze werkgever een heel stuk meer van ons verwacht dan 50 jaar geleden. HSPers kunnen sneller overprikkeld raken door: de hoeveelheid informatie die we op een dag verstouwen, de hoeveelheid verschillende taken, de tijdsdruk die extern wordt bepaald, steeds meer met minder mensen en middelen en de combinatie werk en privé. Als een HSP overprikkeld is, kan een liggend To-do lijstje net de druppel zijn.

Wees je bewust wat jouw verantwoordelijk is, welke van de ander en wat de verantwoordelijkheid en dus het probleem van de werkgever is. Breng dit ter sprake.

Ben je prikkelzoekend of hoogintelligent sensitief persoon?
Te veel moeten is dodelijk voor je enthousiasme, je bent al snel een kei in het verzinnen van heel veel uitvluchten en ‘belangrijkere dingen doen (lees: nieuwe dingen)’. Dan krijg je stress van de taken die blijven liggen. Niet alles hoeft leuk te zijn, maar als jouw lijst te veel bestaat uit moeten en saaie klussen, wees dan eerlijk naar je zelf.

Stop struisvogelpolitiek. Waar ligt jouw behoefte? Wat geeft blijheid, voldoening en zingeving?

Ben je een rustzoekend sensitief persoon?
Te veel moeten geeft heel veel stress en overprikkeling. Kijk naar de hoeveelheid die op jouw bordje ligt.

Kijk wat er geschrapt, uitgesteld of uitbesteed kan worden.

Tot slot mijn belangrijkste advies

Stop met uitgebreide actielijstjes, schrijf alleen het allerbelangrijkste op en alleen maar in hectische tijden.Maak eventueel mindmaps, zodat je goed overzicht houdt van de hoofdlijnen en details. En doe de rest op gevoel. Gun jezelf ruimte en wordt geen slaaf van jouw brein op papier. Je verdient het eerder om rust te nemen dan jouw actielijst toe staat. Actie nummer 1: Neem tijdig rust en/of ontspanning, luister naar je lichaam in plaats van naar je hoofd. Veel plezier!

Saskia Klaaysen, Juni 2018

Misschien ben je ook geïnteresseerd in de gratis minicursus JOUW HSP 4-daagse

Of wil jij meer?

Kijk dan bij mijn complete online HSP training “In 7 stappen Omgaan met JOUW hooggevoeligheid”

Of gaat jouw voorkeur uit naar live HSP trainingen?

Vertel jij je werkgever dat je HSP bent?

20 april, 2018 door Saskia

Vooroordelen HSP

Hoogsensitiviteit kan nogal eens wat vooroordelen oproepen. Mensen doen het af als zweverig gedoe of aanstelleritis. Hoe kun je hier het best op reageren?

Vertel jij je werkgever dat je hoog sensitief bent? Ik ben zelf altijd terughoudend geweest om dit letterlijk te benoemen, omdat er nog zoveel onwetendheid is over wat HSP wel en niet is, en ik merk dat mensen nog vaak onterechte conclusies trekken.

Voorbeelden van reacties die ik zoal krijg (en wat ik dan antwoord):

“Oh, dat zijn toch van die overgevoelige, angstige types?”

Mijn antwoord: “Nee, het zijn mensen die informatie zorgvuldig en diepgaander verwerken en analyseren en die kansen en risico’s goed kunnen overzien. Dat maakt soms angstig, omdat je te veel blijft denken in scenario’s, maar bij de meeste HSP niet.

“Dus dan kan je nergens tegen?”

Mijn antwoord: “Ik kan tegen heel veel zaken als het inhoudelijke discussies en constructieve gesprekken zijn, en mensen goed naar elkaar luisteren. Ik kan minder goed omgaan met een nare werksfeer, onrechtvaardigheid of spanningen binnen een sociale context.”

“Ja dat ken ik, dat is zo’n hype.”

Mijn antwoord: “Ja, er wordt gelukkig steeds meer bekend wat HSP wel en niet is, want 20% van de mensen heeft een ander functionerend zenuwstelsel, dat komt neer op 1 op de 5 medewerkers.”

“Aanstelleritis.”

Mijn antwoord: “Wie zegt dat en wat maakt dat je het als aanstelleritis ziet?”

“Dat is allemaal onzin, heb ik laatst gelezen in een artikel van een psycholoog”.

Mijn antwoord: “Dat klopt, het is geen diagnose of ziekte uit het psychiatrisch handboek (DSM V), die psychologen en de GGZ hanteren. HSP is geen ziekte. Het is wel een wetenschappelijk onderbouwd gegeven over een andere werking van het zenuwstelsel.”

“Dat is mij te zweverig.”

Mijn antwoord: “Wat is er zweverig aan HSP? Het is een fysiek, wetenschappelijk onderbouwd gegeven.”

“Dus dan kan je niet tegen stress?”

Mijn antwoord: “Jawel, dat kan wel, maar na een periode van stress, hard en zorgvuldig werken, is de herstelbehoefte bij een HSP groter dan bij een niet HSP-er. Het brein heeft dan namelijk topsport bedreven. Er is gebleken dat HSP-ers in een goede, positieve omgeving juist beter functioneren dan een niet HSP-er. In een negatieve omgeving functioneren ze minder goed dan een niet HSP-er. Een burn-out bij HSP ontstaat meestal vaker door langdurige spanningen in de sociale context. Meestal niet door het harde werken. Dit is onlangs gebleken uit een wetenschappelijk onderzoek van Esther Bergsma.”

“Word je daarvoor behandeld?”

Mijn antwoord: “Nee, want het is geen ziekte.”

“Dat soort emotioneel gedoe kunnen we hier in het bedrijf niet gebruiken.”

Mijn antwoord: “Hoe weet je dat het emotioneel gedoe is? Emoties kunnen een uiting zijn van chronische overprikkeling en stress en ontstaan soms door de diepgaande informatieverwerking of de gevoeligheid voor afwijzing (schuld & schaamte), maar niet iedere HSP uit dit emotioneel.”

“Dat is iets met voelen, toch?”

Mijn antwoord: “Ja, HSP-ers hebben meer empathisch vermogen door meer spiegelneuronen en inzicht in sociale, interpersoonlijke dynamieken. HSP gaat vooral over een diepgaandere informatieverwerking- en verbinding en veel en diepgaand nadenken.”

Zorg voor de juiste kennis en achtergrondinformatie

Bovenstaande reacties (en gesprekken) zijn ontzettend jammer en gestoeld op beeldvorming door onjuiste berichtgeving of op iemand die ze kennen, die onhandige strategieën heeft aangeleerd om over- of onderprikkeling te voorkomen.

En helaas denken sommige werkgevers dat je het HSP-zijn als excuus gebruikt zodat je collega’s of leidinggevende zich moeten aanpassen aan jou. Dat is niet het geval. Wel helpt een positieve werkomgeving als grote inspiratie of motivatie. Je functioneren en prestaties nemen toe als je werkgever je bijvoorbeeld waardeert en flexibiliteit biedt in werkplek (bijvoorbeeld een dagje thuis werken of kunnen kiezen waar je gaat zitten).

Hoogsensitiviteit is een biologisch gegeven, inmiddels uitgebreid wetenschappelijk onderbouwd met fMRI scans door onder andere Elaine Aron, Elke van Hoof, Bianca Acevedo en Jadzia Jagiellowicz . Het is dus belangrijk dat je jezelf verdiept in wat HSP wel en niet is, zodat je gedegen antwoorden kan geven als je in dit soort gesprekken beland.

Hoe ga je het gesprek over HSP dan wel aan?

Hoogsensitiviteit, hooggevoeligheid of HSP is een kenmerk dat anderen kunnen zien en merken in je gedrag. Ik heb het dus ook altijd zo ingebracht in gesprekken met mijn oude werkgevers en nu met werkgevers van cliënten.

Ik benoem de belangrijke HSP kwaliteiten voor het werk wat ik deed en de consequenties daarvan.

Ik gaf aan dat ik sterk empathisch ben en me daardoor kan inleven in verschillende mensen, standpunten en visies en dat ik daardoor een goede verbinder ben van verschillende partijen en belangen. Maar dat ik daardoor nog wel eens te veel meeleef en mezelf vergeet, te snel help of over mijn grenzen ga.

Ik vertelde dat ik me snel en veel onderwerpen kan eigen maken, maar soms wel wat langer moet nadenken om het goed te laten bezinken, onder woorden te brengen in de vergadering of op papier te zetten. Dat maakt ook dat ik wel eens in tweede instantie reageer. Maar als ik dan met een plan kom, het dan doordacht is en rekening houdt met de diverse belangen, mogelijkheden en sociale context.

Ik vertelde dat ik hard en gedreven kan werken, maar na het behalen van het resultaat wel hersteltijd nodig heb.

Ik vertelde dat ik heel veel leuk en interessant vind, een generalist ben (HSS), maar dat het ook een valkuil kan zijn en dat ik te snel ja zeg of blijf doorgaan. Dat ik voor mijn eigen welzijn wel eens terug kom op te snelle toezeggingen.

Dit waren allemaal gedragingen die ze zelf konden merken en duiden met mijn uitleg erbij zonder dat de woorden hoogsensitief, hooggevoelig of HSP vielen.

Ik liet het woord hoogsensitief pas vallen als ik een goede relatie met een persoon had, iemand vertrouwde of de ander als HSP-er herkende en ik het nuttig vond deze term te gebruiken. Door mijn huidige werk en ondernemerschap vertel ik het natuurlijk veel makkelijker en eerder.

Op het moment dat je veel last hebt van de valkuilen en je graag coaching of training wilt, raad ik wel altijd aan om hoogsensitiviteit ook op deze gedragsmatige wijze uit te leggen en te komen met een concreet voorstel voor jouw valkuilen, kwaliteiten en leerdoelen. Daarmee vermijd je vreemde reacties die niet gebaseerd zijn op de wetenschappelijke feiten en de geweldige kwaliteiten die je inbrengt voor je werkgever.

Saskia Klaaysen, april 2018