vooroordelen Archieven - hsptraining.nl

De hang naar nieuwe ervaringen en vernieuwing door de hoogsensitieve High Sensation Seeker

31 oktober, 2018 door Saskia

Veel prikkelzoekende HSP-ers, hoogsensitieve High Sensation Seekers, zijn op zoek naar nieuwe ervaringen, mensen, activiteiten en veranderen graag van omgeving. Dit valt binnen het tweede kenmerk van Sensation Seeking zoals Marvin Zuckerman heeft onderzocht. Hij zegt:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. De gevoelservaring is dus leidend en niet het nemen van de risico’s.

De 4 kenmerken van High Sensation Seeking

HSS heeft als eigenschap 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

het zoeken naar de kick & avontuur
het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing
ontremming
neiging tot snel vervelen

In mijn vorige blog ben ik in gegaan op het zoeken naar kick & avontuur door de sensitieve High Sensation Seeker. Slechts 20% blijkt deze eigenschap te vertonen. Deze blog gaat in op het tweede kenmerk. In mijn praktijk zie ik dat dit de meest voorkomende kenmerk is bij de hoogsensitieve High Sensation Seekers.

Hang naar nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

Bij dit kenmerk ga je voor de nieuwe ervaringen omwille van de ervaring zelf. De ervaring hoeft niet perse een risico in zich te hebben. De nieuwe ervaringen voeden je geest en je zintuigen zoals muziek, kunst, reizen en mensen. Je ontdekt graag andere plekken waar je nooit bent geweest, je ontmoet graag onbekende mensen en doet regelmatig nieuwe activiteiten of projecten. Een sterke nieuwsgierigheid en interesse brengt je nieuwe ervaringen. Ook kan je divergerend denken. Dat houdt in associatief, creatief en intuïtief denken, zonder dat de uitkomst helder is. High Sensation Seekers zijn van nature dus heel creatief. Niet alleen in het realiseren van creatieve producten, maar het betekent ook creativiteit in denkpaden, het zien van nieuwe verbindingen, kansen en mogelijkheden die anderen niet zien.

Zoeken naar nieuwe ervaringen en vernieuwing gekoppeld aan Hoogsensitiviteit

Van nature is een hoogsensitief persoon creatief door de diepgaande informatieverwerking. Een HSP denkt dieper na over problemen, kansen en uitdagingen. Er wordt meer informatie met elkaar verbonden en weloverwogen diep doordacht. Ook wordt nagedacht over effecten & consequenties niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de omgeving of het hele gezin, de familie, het team of het bedrijf. Gekoppeld aan High Sensation Seeking zal de hoogsensitieve HSS eerder iets gaan doen met de informatie. Hij of zij wordt sneller geprikkeld in nieuwsgierigheid en komt sneller in actie dan een HSP, ook al is de uitkomst nog niet helemaal helder. Een HSP houdt daar minder van en overziet graag eerst het eindresultaat om deze op te knippen in duidelijke subdoelen, alvorens te handelen. Een hoogsensitieve HSS volgt sneller zijn of haar nieuwsgierigheid, zeker als het iets betreft waar de interesse naar uit gaat. De hoogsensitieve HSS kan makkelijker anticiperen op ontwikkelingen op dat moment. Hij gaat erop uit om het ook daadwerkelijk te realiseren, blijft open voor de mogelijkheden, waar een introvertere HSP mogelijk nog iets terughoudender is of er niet van houdt om het voortouw te nemen.

Creativiteit, ondernemerschap en de multitalents van de hoogsensitieve HSS

De drive naar nieuwe mogelijkheden & vernieuwing kan vaak niet geheel vervuld worden in een baan in loondienst. Vaak zijn functies sterk afgebakend en zijn al snel knellend voor een hoogsensitieve High Sensation Seeker, omdat zij altijd buiten kaders denken. Als hoogsensitieve HSS kijk je met nieuwsgierigheid, openheid en innovatiedrive naar onderwerpen of problemen. Maar vooral in grotere organisaties begeef je jezelf dan vaak in het ‘vak of de functie’ van je collega of je bent ergens heel goed in geworden en de organisatie verwacht dat je dat DUS blijft doen. Maar op het moment dat een hoogsensitieve High Sensation Seeker het onderwerp eigen heeft gemaakt en in herhaling moet vallen, gaat de lol er snel van af. De hoogsensitieve High Sensation Seeker raakt dan geïnteresseerd in een aanpalend terrein of een verdieping op het onderwerp en wil verder of een andere afslag nemen. De hoogsensitieve HSS is vaak ook een multitalent. Weet van veel verschillende onderwerpen iets, houdt ervan om meerdere intelligenties in te zetten. Ze zijn daardoor minder vaak goed in 1 vakje van een ‘beroep’ te plaatsen. Dit zijn de mensen die graag hun eigen functie om zichzelf heen bouwen. Nog niet iedere organisatie is flexibel genoeg of kan deze behoefte aan autonomie, vernieuwing en scheppingskracht bieden. Regelmatig zie ik dat hoogsensitieve HSS-ers dan weloverwogen voor zichzelf beginnen. Omdat ondernemerschap een continue mogelijkheid biedt tot ontwikkeling en vernieuwing. Verveling en frustraties krijgen minder voedingsbodem. Want je mag je ‘bemoeien’ met zowel het product, de marketing als de communicatie en innovatie. Hoogsensitieve High Sensation Seekers zijn de vernieuwers van iedere organisatie, het zijn de ultieme verbinders en innovators. Wat ze nodig hebben is vrijheid, autonomie & ontwikkeling. Zodat hun vernieuwing- en scheppingskracht benut blijft. Als ze zich moeten verdiepen in details of herhalende uitvoering, verliezen ze vaak hun interesse en kan dit stress opleveren.

De uitdagingen van de hoogsensitieve High Sensation Seeker

Je continue enthousiasme, leergierigheid & nieuwsgierigheid vraagt wel om een alertheid om tijdig gas terug nemen om te herstellen van de ontstane overprikkeling door de bijbehorende diepgaande informatieverwerking in het brein en alle nieuwe (vaak leuke) prikkels van vernieuwing. Aan de andere kant als de vernieuwing uitblijft, ontstaat een diepe verveling en stress van onderprikkeling. De continue dynamiek van het omgaan met onder- & overprikkeling is de grootste uitdaging van veel hoogsensitieve HSS.

Een andere uitdaging is het durven vernieuwen, het anders durven te doen dan de meeste mensen. Laat je angst niet leidend zijn: de angst om mogelijk niet te voldoen aan de verwachtingen of angst voor alle risico’s. Geef jezelf erkenning dat tijdig switchen in je werk geen jobhoppen is, maar dat het doorontwikkelen is als de mogelijkheden tot nieuwe projecten, andere mensen, nieuwe omgevingen of interessegebieden uitblijven. Want de feedback van de omgeving is vaak niet mals: ‘maak nu eens iets af’, ‘wat ga je nu weer doen’, ‘jij wilt ook altijd wat anders’, ‘maak nu eens keuzes, breng focus aan’. Juist in het laatste aspect ligt de sleutel: waarom kiezen? Kiezen voor diversiteit & afwisseling is ook een keuze!

Wil jij ook dat er meer informatie beschikbaar komt over HSP & HSS en de verschillen daarin?

Doe dan mee met ons onderzoek. Het invullen kost een half uur en je kunt een coachconsult of een online training winnen. Ook is het mogelijk om na afloop een persoonlijk HSP/HSS profiel op te vragen voor 25 euro. Zo financieren wij ons onderzoek. We hebben vooral nog veel hoogsensitieve mannen nodig!

Wil je meer weten over HSP & HSS? Check ons nieuwe trainingsprogramma in 2019

Kick & Avontuur van de High Sensation Seeker

13 oktober, 2018 door Saskia

Wat is HSS?

Wat is een hoogsensitieve High Sensationseeker (HSS)? Er wordt maar weinig over geschreven en soms lees ik ook hardnekkige misverstanden. Zo zou je alleen een sensitieve HSS zijn als je van risico’s nemen houdt, extreme sporten beoefent en alles ‘zomaar spontaan en impulsief doet’. De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft een HSS test voor hoogsensitieven opgesteld, maar die roept vaak vragen op, omdat er weinig uitleg bij is. Vaak wordt in de literatuur over hoogsensitiviteit de HSS in de slipstream of kantlijn meegenomen. De meeste aandacht gaat uit naar prikkelmijdende kant van hoogsensitiviteit.

Maar ongeveer 30% van de hoogsensitieven herkent zich slechts deels in de beschrijvingen van Hoogsensitiviteit en zoekt juist prikkels op: de HSS. Voor mij tijd om in 4 blogs stil te staan bij de 4 belangrijkste kenmerken van de hoogsensitieve HSS of zoals ik zeg: de prikkelzoekende HSP. Dit is de eerste blog.

Wanneer ben je High Sensation Seeker (HSS)?

Psycholoog onderzoeker Marvin Zuckerman heeft vanaf de jaren ’60 in de vorige eeuw veel onderzoek gedaan naar het persoonlijkheidskenmerk Sensation Seeking en onderzocht welke kenmerken maakt dat je een HSS bent en ontwikkelde een uitgebreide test. Hij zegt dat je Sensation Seeking kunt zien als een evolutionaire aanpassing. Het hielp in vroeger tijden bij problemen te overleven en voort te kunnen planten, omdat de sensation seeker een grotere bereidheid en openheid heeft om af te gaan op nieuwe situaties of nieuwe omgevingen te verkennen. Wel zo handig als er voedsel nodig is! Zijn definitie is:

“ Sensation Seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring. Hieruit blijkt dus dat de intense gevoelservaring leidend is en niet het nemen van risico’s. Dat is een bijkomstigheid.

De 4 kenmerken van HSS

Sensation seeking is een eigenschap die vaker voorkomt bij niet hoogsensitieven en heeft 4 kenmerken waarvan er 1 of meer in meer of mindere mate voorkomt:

1. het zoeken naar de kick & avontuur

2. het opdoen van nieuwe ervaringen en realiseren van vernieuwing

3. ontremming

4. neiging tot snel vervelen

Wat als je HSS combineert met Hoogsensitiviteit?

Daarnaast hebben de hoogsensitieve HSS, net als de rustzoekende HSP-ers de diepgaande informatieverwerking. Dat zorgt ervoor dat HSS over het algemeen goed nadenken over de risico’s, gedegen inschatten wat ze wel en niet kunnen of zich gedegen voorbereiden, juist omdat ze de risico’s en mogelijkheden goed kunnen overzien. Het verschil met de rustzoekende HSP is dat het brein sneller geactiveerd wordt om de activiteit wel te gaan doen, ondanks de angst. De eigenschap maakt ook dat HSS bewust risico’s aangaan, hun angst accepteren of de strijd ermee aangaan, omdat de intense gevoelservaring de moeite loont.

Bij de hoogsensitieve sensation seekers zie ik in mijn dagelijkse praktijk dat kenmerk twee en vier de meeste herkenning geven. De hang naar nieuwe (gevoels)ervaringen, activiteiten en mensen is belangrijker dan kick & avontuur of ontremming. Ook doen ze er alles aan om hun snelle verveling te vermijden. Al die vernieuwing en actie heeft een keerzijde bij de hoogsensitieve prikkelzoekers: je raakt sneller overprikkeld en hebt tijd nodig om al die intense gevoelservaringen die sensation seeking met zich meebrengt te verwerken. Rust en ontspanning na de actie is voorwaarde voordat je weer energiek in het volgende kan gooien.

Hoe matcht het eerste kenmerk van HSS zoeken naar kick & avontuur met de hoogsensitiviteit? Op het eerste gezicht lijkt dat compleet tegenstrijdig. Maar een sensitieve HSS heeft wel degelijk deze tegenstrijdigheid in zich.

Het hoogsensitief zoeken naar de fysieke kick & avontuur

Het zoeken naar kick en avontuur betekent dat je niet alleen zoekt naar fysieke uitdagende activiteiten die een kick geven maar ook deze activiteiten gaat doen. Zoals bijvoorbeeld skydiven, snowboarden, bergbeklimmen, hard auto rijden, zeilen, motorrijden, of zoals mijn cliënte van vandaag via een zipline hoogtes heeft overbrugd tijdens haar vakantie. De meeste activiteiten die hier bij horen worden gezien als gemiddeld riskant en betreft het niet alleen de extreme sporten. Het gaat hier niet om het risico nemen, maar om de aantrekkingskracht van de kick, de fysieke uitdaging. De adrenalinestoot die je lichaam krijgt. Het bijbehorende risico wordt geaccepteerd of soms onderschat. De kick is de drijfveer en niet het risico. Vaak lees je in de HSP boeken dat alle sensitieve HSS-ers van dit aspect genieten. In mijn dagelijkse praktijk met HSS-ers had ik al ontdekt dat dit niet altijd het geval is en dat de bereidheid om deze risico’s te nemen grenzen heeft. Mijn ervaring wordt onderbouwd door het onderzoek van de Britse psycholoog Tracy M. Cooper. Hij ontdekte in een uitgebreid onderzoek dat slechts 20% van de sensitieve HSS-ers de fysieke kick en avontuur op prijs stelt. Dit zijn vaker mannen dan vrouwen, gezien de hormonale verschillen. Dit kenmerk wordt ook meer geaccepteerd bij de mannen. Vrouwen worden dan toch al snel gezien als tomboy. De emancipatie op dit gebied is nog niet voltooid. Ook is bewezen dat dit kenmerk afneemt als de leeftijd vordert.

Omgaan met de angst & de risico’s:

Hoogsensitieve HSS zullen bij dit soort prikkelende activiteiten vanwege hun diepgaande informatievoorziening wel degelijk goed nadenken over de risico’s en afwegen welke fysieke activiteiten tot hun range van fysieke mogelijkheden behoort . Ze zullen uitgebreid gaan trainen of zich gedegen met een cursus of lessen gaan voorbereiden. Ze zijn dan extra voorzichtig en dragen zorg voor de juiste veiligheidsmaatregelen zodat het risico acceptabel is. Voor veel hoogsensitieve HSS vallen de extreme sporten als bungeejumpen, of skydiven om die reden af en kiezen voor de meer veiliger sporten waar kracht of snelheid bij komt kijken, bijvoorbeeld klimmen, boksen, of surfen/zeilen, sport met auto, motor of boot. Zo vermijd ik alles met hoogte, maar sprong ik wel tijdens mijn vakantie in Nieuw-Zeeland in een wetsuit met board een snelstromende rivier in.

Ook zie ik dat veel hoogsensitieve HSS dromen van die ene keer parachutespringen of bungeesprong of hard rijden in de enge achtbaan, maar de angst blijft groter en blijven ze dromen. Als het dan toch een keer zover is, sterven ze vooraf tien doden en zijn vervolgens enorm enthousiast als ze het toch hebben gedaan. Na de actie zijn ze overweldigd en overprikkeld door de kick en raken niet uitgepraat over de geweldige intense gevoelservaring die ze hebben beleefd. De superlatieven vliegen je dan om de oren. De hersteltijd van de kick en het avontuur duurt langer dan bij een niet hoogsensitief persoon. De angst hoeft de volgende keer niet weg te zijn, maar als de sensitieve HSS eenmaal de kick heeft ervaren, nodigt die uit tot NOG EEN KEER! Net zo lang totdat het saai wordt en de angst, spanning of fysieke uitdaging er niet meer is. Dan is het tijd voor een nieuw avontuur.

In de volgende blog ga ik in op het tweede kenmerk van high sensation seeking, het zoeken naar vernieuwing.

Wil je meer?

We bieden online en live trainingen,zoals bijvoorbeeld de gratis online minicursus Jouw HSP 4-daagse, de training Omgaan met JOUW Hooggevoeligheid en de Jaartraining HSP & HSS op het Werk.

Ben jij slaaf van jouw brein op papier? Doe de To-do in de ban.

11 juni, 2018 door Saskia

De stress van de TO-do lijst voor een HSP

Kwaliteiten HSP

Het is op de hersenscans bewezen, HSPers werken zeer consciëntieus, met andere woorden zeer nauwgezet. Ze hebben veel oog voor details. Alle informatie die voor handen is, combineren ze met informatie die ze opdiepen uit de herinneringen en informatie die ze ter plekke bedenken met het oog op de toekomst. Visies, plannen, uitgewerkte voorstellen en creatieve ideeën rollen het hoogsensitieve brein uit. Want het HSP-brein overziet de risico’s en de mogelijkheden vanuit een diepgaande informatieverwerking. Daarnaast hebben veel hoogsensitieven zichzelf een strategie aan geleerd om het werk goed te willen doen. Want ooit hebben ze geleerd dat dit complimenten uit de omgeving oplevert, en daar is het HSP brein gevoelig voor.

Een prachtige combinatie om goede prestaties neer te zetten en veel succes te hebben als werknemer, leidinggevende of ondernemer. Maar ook in het privé leven als vriend, vriendin, partner, vader, moeder of zoon of dochter. Op jou kan je bouwen.

Valkuilen

Maar To-do lijsten hebben ook valkuilen. Vanuit onze prestatiemaatschappij, de wens om steeds efficiënter, effectiever en resultaatgerichter te werken, worden de actielijsten in grote mate geadviseerd. Het zou ‘rust in het hoofd brengen’. Maar als ik naar mezelf en veel cliënten kijk, verergert het juist de stress!

Het kan nog wel eens leiden tot een To do lijst die maar uitdijt. Van grote activiteiten tot kleine activiteiten, details en reminders. En voordat je het weet, leef je van het ene lijstje naar het andere lijstje en is de volgende in je hoofd in de maak. Rust en ontspanning raken het ondergeschoven kindje. Voordat je het weet is het een soort verdienmodel: bij 2 taken mag je een uur niksen, bij afronding van de lijst heb je een dag rust. Behalve als er al een nieuwe lijst ligt….Op het moment dat je bang bent om niet te voldoen aan de verwachtingen, of je ervaart schuld of schaamte over je eigen werk, kan dit zelfs tot perfectionisme leiden. Een 9 of 10 voldoet niet aan je eigen norm, want er is altijd nog wel iets dat beter kan. Rust en ontspanning komt niet meer in je op.

Waarom geeft TO-do toch zoveel stress?

Terwijl we nadenken over de te nemen acties, ‘denkt’ je brein dat het al gaande is.En ‘zie’ je complete beelden hoe dit moet gebeuren, wat je niet moet vergeten, wie je nog moet inlichten, hoeveel werk het is, waarom het belangrijk is, dat je het zelf het beste kunt, dat je niets kan uitbesteden en allerlei andere rampscenario’s die je graag wilt voorkomen. Tussentijds denk je ook nog aan goede opmerkingen van collega’s die je mee wilt nemen in je uitwerkingen…. Je beleeft de taak vast in je hoofd. Je brein weet immers niet dat je het bedenkt en nog niet real-time meemaakt. Maar ondertussen voel je de achtbaan aan emoties voorbij komen die horen bij iedere gedachte: van enthousiasme, tot zorgen, tot angst, frustratie, blijheid, het gaat maar door. Je leeft een heel leven in je hoofd.

Ga sneller over tot actie, in plaats van de actie te bedenken!

Als je al die acties op een rij ziet, koppel je er automatisch de denkbeeldig benodigde tijd aan.
Gebaseerd op je eerdere ervaringen en inschatting van toekomstige gebeurtenissen. Je lijkt al snel een eeuwigheid tijd te kort te komen. Feitelijk krijg je pas een goed gevoel hoe lang de taak duurt als je start. Soms ben je verrast hoe snel de taak gefikst is en soms duurt het veel langer, omdat er onverwachte dingen gebeuren. Maar in ons brein ervaren we voordat we zijn begonnen al snel een tikkende klok die te snel gaat, omdat we niet gefocust zijn op het afronden van 1 taak, maar met onze gedachten zijn bij wat er ‘ook nog meer moet gebeuren’. We raken alert, ons lichaam wordt in opperste paraatheid gebracht voor de actie en we raken gehaast, waardoor de concentratie en prestatievermogen op langere termijn vaak achteruit gaat.

Maak een kwadrant met belangrijk-onbelangrijk, urgent-niet urgent. Begin met de belangrijke, urgente zaken. Wees je bewust wanneer en waarom je leeft vanuit een actielijst. Moet jij van alles van jezelf? Leven vanuit je behoefte in het moment is in ieder geval in je privé- leven een stuk relaxter.

Je hebt belemmerende gedachten en patronen.Veel Hoogsensitieven zijn dol op het anderen helpen, maar zelf geholpen worden is regelmatig een no-go area. Vaak steekt hier een rejection-sensitivity achter: het schuldgevoel om de ander te ‘belasten’, de angst om te falen en de schaamte dat je iets niet weet.

Erken je schuld, schaamte, frustratie en angstgevoelens of beter gezegd: word vriendjes met ze. Deze gevoelens horen erbij. Op deze manier kom je uit de gedachte-emotie-loop en durf je hulp te vragen. Het valt echt wel mee, mensen zijn niet zoveel bezig met jou dan jij met hen.

Het “hier en nu beleven” raak je kwijt.Lijstjes wekken het in de toekomst leven op. Je bent met je aandacht steeds bij straks, morgen, volgende week, volgend kwartaal en volgend jaar. Hierdoor verlies je het lichaamsbewustzijn en lukt het je niet om in het huidige moment te ontspannen en te genieten van wat er op dat moment gebeurt.

Leer mindfullness of zelfcompassie of zet af en toe je fuck-the-world pet op en gun jezelf rust en/of ontspanning. Jouw brein levert continue topsport. Dat kan je alleen volhouden met voldoende rust, broed en fladdertijd en voldoende beweging

De druk van de omgeving.
Laten we niet vergeten dat onze omgeving, onze maatschappij, onze werkgever een heel stuk meer van ons verwacht dan 50 jaar geleden. HSPers kunnen sneller overprikkeld raken door: de hoeveelheid informatie die we op een dag verstouwen, de hoeveelheid verschillende taken, de tijdsdruk die extern wordt bepaald, steeds meer met minder mensen en middelen en de combinatie werk en privé. Als een HSP overprikkeld is, kan een liggend To-do lijstje net de druppel zijn.

Wees je bewust wat jouw verantwoordelijk is, welke van de ander en wat de verantwoordelijkheid en dus het probleem van de werkgever is. Breng dit ter sprake.

Ben je prikkelzoekend of hoogintelligent sensitief persoon?
Te veel moeten is dodelijk voor je enthousiasme, je bent al snel een kei in het verzinnen van heel veel uitvluchten en ‘belangrijkere dingen doen (lees: nieuwe dingen)’. Dan krijg je stress van de taken die blijven liggen. Niet alles hoeft leuk te zijn, maar als jouw lijst te veel bestaat uit moeten en saaie klussen, wees dan eerlijk naar je zelf.

Stop struisvogelpolitiek. Waar ligt jouw behoefte? Wat geeft blijheid, voldoening en zingeving?

Ben je een rustzoekend sensitief persoon?
Te veel moeten geeft heel veel stress en overprikkeling. Kijk naar de hoeveelheid die op jouw bordje ligt.

Kijk wat er geschrapt, uitgesteld of uitbesteed kan worden.

Tot slot mijn belangrijkste advies

Stop met uitgebreide actielijstjes, schrijf alleen het allerbelangrijkste op en alleen maar in hectische tijden.Maak eventueel mindmaps, zodat je goed overzicht houdt van de hoofdlijnen en details. En doe de rest op gevoel. Gun jezelf ruimte en wordt geen slaaf van jouw brein op papier. Je verdient het eerder om rust te nemen dan jouw actielijst toe staat. Actie nummer 1: Neem tijdig rust en/of ontspanning, luister naar je lichaam in plaats van naar je hoofd. Veel plezier!

Saskia Klaaysen, Juni 2018